genero- asimetria langabeziaren irudikapen sozialean - Euskara

94
LANGABEZIA FEMENINOA ETA MASKULINOA: GENERO-ASIMETRIA …
dezakeena (errefusapen teknikaren formatu sinpleago bat erabiltzea ere badago,
eszenatoki zalantzagarririk gabe, ikus Moliner, 1995; Tafani, 1997; Flament, 1999;
Abric, 2003). Atal honi, indukziozko fasea esaten zaio. Adibidez, gure ikerketarako,
gizon langabetu baten kasuan, langabetuaren irudikapena sustatzeko aurkeztutako
eszenatokia honakoa da: “XXX jaunak ez du jarduera ordaindurik, ez dut ordutegi bat bete
behar…”. Irudikapena induzitzen duen eszenatokiaren ondoan, testatu nahi den
elementuaren aurkako informazioa gehitzen da (zalantzan jartzeko fasea). Hau da,
gure kasuan, adibidez, arazo ekonomikoak izatea, langabetuaren irudikapen
sozialean elementu zentrala den ziurtatzeko honako esaldia gehitzen da: “…eta ez
dauzka arazo ekonomikorik.” Eszenatokiaren zalantzagarritasunarekin, partehartzaileari
hasieran induzitutako irudikapena (kasu honetan gizon langabetuarena) azken
fasean (errefusapen fasean) ezeztatzeko aukera ematen zaio. Hau dela eta, berebiziko
garrantzia du eszenatokian irudikapen objektuari erreferentzia zuzena ez egitea
(Moliner, 1994). Irudikapena sustatu eta zalantzan jarritako elementua adierazten
duen testuaren ondoren, errefusapen fasea dator. Hau da, partehartzaileei honako
galdera planteatzen zaie: “XXX jauna langabetua dela uste al duzu?” Kasu honetan,
arazo ekonomikoak izatea langabetuaren irudikapenean elementu zentral bat bada,
partehartzaile gehienek ezetz erantzungo dute.
Gure ikerketan erabilitako errefusapen teknikak, beste berezitasun bat du.
Eskenatokiaren zalantzagarritasuna gehiago lantzen da. Hau da, partehartzaileei
azken galdera modu irekiago batean planteatzen zaie, “Zure ustez nor da XXX jauna?”
eta estatus desberdinak proposatzen zaizkie (elbarria, langabetua, seme-alabak bere
kargu dauzkan gizona, 50 urtetik gorako langabetua, jabea eta etxeko-gizona).
Estatus bakoitzaren aurrean lau erantzun mota proposatzen zaizkie, “Ziur asko Bai”,
“Beharbada Bai”, “Beharbada Ez” eta “Ziur asko Ez”. Langabetua estatusaren kasuan
adibidez, arazo ekonomikoen zentraltasun adierazle bezala “Beharbada Ez” eta
“Ziur asko Ez” erantzunak hartuko dira. Partehartzaileek estatus ezberdinen aurrean
erantzun behar dutenez, arazo ekonomikoak itemak adibidez, beste estatusekin
mantentzen duen harremana aztertzeko aukera ere badago.
Errefusapen teknika erabiltzerakoan, lehenik eta behin, balizko elementu
zentralak identifikatzea beharrezkoa da. Honetarako gaiaren inguruko aurre-ikerketa