genero- asimetria langabeziaren irudikapen sozialean - Euskara

TEORIATIK IKERKETA OBJEKTURA
instrumentala argia da, izan ere, komunitateak baloratzen dituen mekanismo
ekonomiko eta sozialetan txertatzea ahalbidetzen du. Teknologiaren eta
informazioaren gizartean, lana aberastasuna sortzeko instrumentua izatetik banatu
beharreko aberastasuna izatera pasa da.
Laburbilduz, lanak historian izan dituen funtzio eta balioak aldatuz joan dira.
Gizarte primitiboetan, biziraupenerako jarduerak burutzen ziren. Antzinako
gizarteetan, eskuzko lanak prestigiorik gabeko izaera iraingarria zuen. Lana,
esklaboek burutu beharreko jardueratzat jotzen zen. Historikoki, lana desprestigiatua
egon da eta eskuzko lanaren eta lan intelektualaren arteko banaketan oinarritu da.
Modernitatean, lana, enplegu moduan, jarduera goresgarria bihurtu zen. Bestalde,
industrializazio garaian, kapitalaren eta lanaren arteko kontraesanen aurrean
hasitako erantzunak eta eragindako gatazka sozialak mendebaldeko gizarteen izaera
politiko, ekonomiko eta sozialetan nabarmenki eragin du. Lana, XIX. eta XX.
mendeetan, langilegoaren ardatza eta elkarren artean batzen eta berdintzen zituen
elementua bihurtu zen. Ongizate estatuaren sorrerarekin, enplegua gizartearen
ardatz nagusi bilakatzen da eta era berean, eskubide sozialen bermerako bidea.
Ongizate estatuaren gainbeherarekin batera, enpleguaren izaera instrumentalak
indarra hartu du. Norberaren identitatean funtsezko balio izatetik langabetu
estatusetik ihes egiteko bide nagusia bihurtu da.
3. LANGABEZIAREN OINARRI IDEOLOGIKOAK
Aurrerakuntza zientifikoak eta iraultza teknikoak lanaren ohiturak erabat
aldatu dituzte eta behar berriak sortu dira. Besteak beste, helburu eta desio
indibidualen zein kolektiboen bilakaerak, emakumeen lan-merkaturatze masiboak
edota aisiaren eta oporraldien garrantziak lanarekiko jarreran aldaketak eragin
dituzte. Hala ere, lanaren balioaren garapenaren inguruan egindako analisiak ez
datoz bat. Baten batzuek identitate soziala identitate profesionalarekin datorrela
pentsatzen dute oraindik ere (Demazière, 1996); beste batzuek berriz, lana bigarren
mailan kokatzen dute, lanarekiko balorazioa gutxitu dela azpimarratuz (Medá, 1998).
Hala ere, azken hamarkadetan, kontzientzia kolektiboan, eztabaida politikoan, iritzi
publikoan eta mendebaldeko ikertzaile sozialengan, enpleguak integratzen eta
59