genero- asimetria langabeziaren irudikapen sozialean - Euskara

24
LANGABEZIA FEMENINOA ETA MASKULINOA: GENERO-ASIMETRIA …
(1993, 1994a, 1994b), sistema bikoitz batek eragiten du irudikapenaren antolakuntza
eta funtzionamenduan, sistema zentralak (gune zentralak osatzen duena) eta
azalaldeko sistemak (azalaldeko elementuek osatzen dutena).
2.4.1.2. Irudikapen soziala sistema bikoitza gisa
Sistema zentralak eta azalaldeko sistemak irudikapenean rol espezifikoa
baina osagarria betetzen dute.
Sistema zentrala baldintza historiko, sozial eta ideologikoen menpekoa da.
Arau eta balioekin zuzenean lotuta dago eta irudikapen sozialen oinarrizko
printzipioak zehazten ditu. Talde baten homogeneotasuna definitzen duen oinarri
komuna da eta, irudikapenaren egonkortasunean eta koherentzian, paper nagusia
du.
Azalaldeko sistemaren zehaztean, ordea, norbanakoak eta testuinguru
zehatzak eragiten dute. Sistema honek bizi izandakoaren arabera egokitzea errazten
du, eta era berean, eguneroko esperientzien barneratzea ere bai.
Abric-en esanetan (1994b) bi sistema hauei esker uler daiteke irudikapen
sozialen funtsezko bi ezaugarri:
1- Irudikapen sozialak era berean egonkorrak eta aldakorrak dira. Sistema
zentralari esker, irudikapen sozialak egonkor mantentzen dira denbora pasa ahala
eta, era berean, azalaldeko sistemari esker, egoera ezberdinetara egokitzen dira.
2- Irudikapen sozialak partekatuak dira eta, era berean, gizabanakoen arteko
desberdintasunak barneratu eta azalerazten dituzte. Sistema zentralean aurkitzen da
oinarri komuna, kolektiboki partekaturikoa. Talde sozial baten homogeneotasuna
sistema zentralari esker ematen eta definitzen da (Abric, 1994a; Abric, 1994b;
Flament, 1994a). Bestetik, azalaldeko sistemari esker, irudikapenaren modulazio
indibidualak ahalbidetzen dira, subjektuaren historiari dagozkion aldakortasun
indibidualak barneratzea bideratuz, bere esperientzia pertsonalei, bere bizipenari
lekua emanaz.
GZTaren inguruko azken garapenek sistema zentralean barne bereizketa bat
planteatzen dute, sistema zentrala osatzen duten osagaien arteko hierarkia bat, hain