genero- asimetria langabeziaren irudikapen sozialean - Euskara

46
LANGABEZIA FEMENINOA ETA MASKULINOA: GENERO-ASIMETRIA …
mugimendu sozialen eta iritzi publikoaren garapenak ulertzeko tresna kontzeptuala
da. Oposiziozko pentsamoldea inkontzienteki hartzen dugu, gure sozializazio
prozesuaren baitan. Luzea dena motza denari kontrajarriz definitzen dugu, zuria
dena ez denarekiko etab. Kategoria hauetako batzuk soilik bihurtzen dira thêmatak.
Gizon/emakume kategoriak adibidez, azken urteotan pentsamendu komunaren
thêmatak bihurtu dira (Markova, 1999).
Flament eta Rouquette-k (2003b), thêmatak irudikapen sozialen baitan joka
dezaketen papera aztertzen dute, hain zuzen ere, irudikapenetan eremu-efektuak
direla medio eman daitezkeen desberdintasunei, zehaztasunei edo egokitzapenei
bide ematerako orduan. Eremu-efektuaz hitz egin daiteke, thêma bipolar baten
aktibazioaren ondorioz, irudikapen-objektu batetan konkrezio modu ezberdinak
ematen direnean. Adibidez, lanaren inguruan, generoko thêma aktibatu ezkero, lan
maskulinoa eta lan femeninoa elkarren artean bereiziak aurkituko genituzke. Eremu-
efektuen eraginez, objektu baten irudikapena modu desberdinean aurkeztuko da,
thêma kontrajarri baten zein alderekin lotzen denaren arabera, “Un “meme” objet
sera différemment profilé selon qu´il se trouve rapporté à l´un ou l´autre de ces deux
repères opposés” (Flament eta Rouquette, 2003, 47 or.). Eremu-efektuak irudikapen
sozialaren azalaldeko elementuetan eragiten du eta, ondorioz, irudikapena gune
zentral berdinaren inguruan antolatua jarraitzen du. Generoaren araberako
polaritatea hainbat lanbideen irudikapenean aurkitu izan da (Stewart, 2000, Flament
eta Rouquette-k aipatua, 2003b). Flament-ek aipatzen duen erizainen kasuan
adibidez, emakumeek eta gizonek eginkizun bera dute, gaixoak zaintzea, hain zuzen.
Eginkizun hau, hala ere, beste zenbait gaitasun tipikorekin janzten da, aktibatutako
polo tematikoaren arabera. Hau da, konpetentzia teknikoko gaitasunak gizonezkoei
egozten zaizkie; emakumezkoei harremanetarako gaitasunak egokitzen zaizkie,
ordea. Generoa funtsezko thêma da, baliabide ideologiko moduan, pentsamendu
sozialaren antolakuntza eta adierazpena elikatu eta zeharkatzen baitu. Hala ere, ez
ditu irudikapen desberdinak definitzen, irudikapen baten moldaerak baizik (Flament
eta Rouquette, 2003b).
Behin, irudikapen sozialen inguruko hurbilpena eginda, ikerketa lan honen
helburu nagusia, langabeziaren barruan emakume langabetuak jokatzen duen