istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
kaybetmeleri de ihtimal dahilinde. Ancak son
bahsi geçenin yakın zamanda ortadan kalkacağı
oldukça kuşkulu.
—Kerem Öktem
>Azınlık
FATİH SULTAN MEHMET
Fatih William İngiltere tarihi için neyse,
İstanbul ve Türkiye için Fatih Sultan Mehmet
odur. Tek farkla; ikincisi hala yaşamaya devam
eder. [Ed.]
Ortalama bir İstanbullu, şehrin neresinde, hangi
şartlar altında yaşıyor olursa olsun, belli aralıklarla
kendini yarı-mitolojik bir geçmişte akıl almaz
işler yapmış birinin deha ve cesaretine karşı
borçlu ve minnettar hisseder. Bu “belli aralıklar”,
nadiren planlı bir şekilde, sıklıkla tesadüf eseri
kendisini “tarihi” İstanbul manzarasının (bak.
Manzara; Panorama; Siluet) karşısında buluverdiği
anlardır. Deniz, vapurlar ve saraydan oluşan
–tesadüfün cömertliği ölçüsünde bazen yanıbaşında
Kızkulesi’ni de bulundurabilen- peyzaj o
kadar “tarihsiz” görünür; çürümek, yıkılmak,
terk edilmek gibi mimari ve coğrafi kaderlerin
hükmünden o kadar kurtulmuş gibi durur; herkes
tarafından her zaman hep aynı şekilde görülmüş
olduğu hissini öyle bir gururla etrafına yayar ki;
onunla belli aralıklarla karşılaşan İstanbullu (bak.
İstanbullu) bir anda şehre aidiyetle ilgili bütün
dertlerinin uçup gittiğini zannediverir. Çünkü
bir şeyi herkes tarafından hep görüldüğü gibi gördüğünü
hissetmek, onu herkesle beraber aynı
anda gördüğünü hissetmek gibidir; ya da mesela
karanlık bir salonda hep beraber aynı filmi seyretmek
gibi -yalnızlık ve mutsuzluk ancak sinema
salonundan çıkınca çöker.
Yalnızlık ve mutsuzluk çökmeden hemen önce,
manzara hala karşısında seriliyken, İstanbullu
içine dolan coşkulu aidiyet duygusunu kime borçlu
olduğunu da bilir. Osmanlı tarihçilerinin büyük
kısmına göre yedinci, kısa bir süreliğine iktidarı
ele alabilmiş birkaç hırslı şehzadeyi de hesaba
katan birkaç tarihçiye göreyse onuncu Osmanlı
padişahı olan Fatih Sultan Mehmet, tahta çıktığı
sırada erken olgunlaşmış ve çok yetenekli –resim,
müzik, dil, vs.- olduğu halde ve on dokuz yaş çok
küçük sayılamasa bile, kalkıştığı iş göz önünde
bulundurulduğunda “küçücük bir çocuktur.”
Manzaraya bakan İstanbullunun duyduğu min-
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-102