istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
ların yanında vitrindeki yerlerini çoktan almıştır.
Madlen çikolatalar ve lokum yan yanadır. Denebilir
ki, İstanbul, pastaneyi İstanbullulaştırmıştır.
—Funda Uz
>İstanbullu, İstiklal Caddesi ya da “Beyoğlu”,
Nostalji, Simit Sarayı
PERFORMATİF TRAFİK
“Performatif”ten kasıt özden değil kültürün
performansından kaynaklanan ise, performatif
trafik ile kastedilen de trafikteki akışın
önceden kurulmuş kurallar ya da doğrulardan
ziyade yaşam, kültür ve performansla
şekillenmesidir.
Trafiğin akışı için gözümüzün önüne herhangi
bir düzenleme ya da tanımlama yapılmamış bir
alan ya da olağandışı koşullar getirelim (İstanbul
söz konusu olduğunda böylesi bir durumu hayal
etmek zor olmayacaktır). Planlanmış ve planlanmamış
akışın birbirinden çok da farklı cereyan
etmeyeceği kesin gibidir. Planlanmış alanda kural
ihlalleri, planlanmamış alanda da yazılı olmayan
kurallar oluşacaktır. Tek yön işareti olmayan bir
yolda iki taraflı park etmiş araçlar sebebiyle tek
şerit ile idare edilmesi ne kadar alışılmış bir durumsa,
tek yönlü bir yolda ters istikametten gelen
bir araç da o kadar normaldir. Kurallara uyulması
yönünde herhangi bir uyarı, kullanıcılar açısından
abestir. Problemi çözecek kimse beklenmez, yaşamın
akışı da kesintiye uğramaz çok fazla. Çünkü
bu akışı yönlendiren, kurallardan çok öznelerin
ve şeylerin birbiriyle ilişkisi, göreceliliğidir.
Bir kavşakta geçiş hakkını, trafik ışıkları kadar
araçların vücut dili ve göz kontağı da belirler.
Kentin kat yerlerinden biridir performatif trafik.
Öngörülmediği şekilde işler, canlanır. Düzenleme
ve kurallar bazen var, bazen yoktur. Bu sebeple
yerel bilginin değeri çok önemlidir. Standart trafik
kuralları ilk bakışta ne kadar evrensel görünürse
görünsün kat yerlerinin ne zaman ve nerede ortaya
çıkacağının belirsiz oluşu, kuralları da yere
ve zamana bağlı kılar.
Öte yandan, trafik kuralları ile belirlenmiş,
keskinleştirilmiş bir akış, insanların robotlaştırılabileceği
endişesine açık görünür. Benzeri bir düzenlemenin,
kişileri ilişki kurmaktan kopardığını
ya da düşünce ve muhakeme alışkanlıklarını yok
ettiği de düşünülebilir. O zaman da kavşaklarda
beyaz eldivenli trafik polislerinin yönettiği, insan-
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-272