istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
çeler ayırma, yine kent merkezindeki kaldırım taşı
döşeme işinin iki yılda bitirilebilmesi ve hemen
ardından yeniden döşenmeye başlanması, kentin
son onyıllarına damgasını vuran güzelleştirme
çalışmalarının en önemli etapları olarak sıralanabilir.
Günümüz güzelleştirme etkinliklerindeki en
önemli dönüşüm aslında ölçek temellidir: Çiçek,
pembe taş ve güzel bina ölçeğinden kentsel ölçeğe
sıçrayan etkinlikler, tarihi ve sosyal dokunun 1000
yıllık mahallelerini “temizleme” çalışmalarına
dönüşmüştür. Bu kapsamda güzelleştirme, fiziksel
çevreye yüzeysel olarak dokunan projeler(!)
kadar, giderek sosyal yapıyı yaralayan projeleri(!)
de kapsamaktadır. Diğer bir deyişle, güzelleştirme
kavramı, günümüz sosyal temizlik harekatı çerçevesinde,
ayrıştırma çağrışımlarını da beraberinde
getirmektedir. Küreselleşen İstanbul’da güzelleştirme,
fiziksel dokuya yüzeysel dokunuşlar kadar,
toplumsal ve kültürel temizlik ve soylulaştırma
(bak. Mutenalaştırma; Soylulaşma) kavramlarının
yeni açılımı olarak da ele alınabilir.
—İpek Yada Akpınar
>Mutenalaştırma, Soylulaşma, Temizleme
HALİÇ
Tıpkı Boğaziçi gibi bu terim de, İstanbul’a ilişkin
bir coğrafi eleman olmaktan başka her şeyi
ifade eder. [Ed.]
İstanbul’u dünyadaki diğer kıyı kentlerinden ayıran
en önemli şey, içinden geçen deniz ve ona açılan
körfezin etrafında kentleşmesidir. İstanbul’da
her şeyin başlangıcı bu körfezde, Haliç’te yaşanmıştır.
Haliç, Boğaz ile birlikte kentin üç ayrı kara
parçasına ayrılmasına neden olan bir doğal yol
olarak kent belleğinin tutunduğu yerdir. Yüzyıllar
boyunca bu coğrafyada yerleşen uygarlıklar,
Haliç’in doğal yapısının gücünden yararlanmıştır.
Haliç, eşsiz bir korunaklı liman, güvenliği yüksek
stratejik bir konum, gemiler için derinliği yeterli
ve durgun bir su, Boğaz’a, Marmara Denizi’ne
ve Akdeniz’e açılabilmek demektir. Bu nedenle
Haliç, en eski dönemlerden beri ticaret limanının
ve gemi üretiminin konumlandığı bir deniz üssü
olarak işlevlendirilmiş, kültürel yapısında ve kent
imajında bu özellikler vurgulanmıştır.
19. yüzyıla dek çokkültürlü, çok katmanlı bir
yapıyı teşvik eden Haliç, kentin yaratıcı çekirdeği
olmuştur. Kentin ticaret, yönetim, konak-
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-125