istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
çük teknelerin yapımı amacıyla Şirket-i Hayriye
tarafından bir tersane kuruldu. Şirket-i Hayriye
Tersanesi, 20. yüzyıl ortalarına dek, kızak ve
tezgahlar gibi çeşitli eklerle geliştirildi. Tersane,
1945’te Devlet Denizyolları ve Limanları Umum
Müdürlüğü’ne, 1952’de de Denizcilik Bankası’na
devredildi. 1984’teyse Türkiye Gemi A.Ş.’ye bağlandı.
Koruma Kurulu tarafından (bak. Koruma
Kurulu) 1995’de tescil edilen Tersane’nin, 1996
ve 2001’de sırasıyla üretim yerleri ve batısındaki
arsası, Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı
tarafından satın alındı. Restore edilen tersane ve
alanı, 10 Temmuz 2001’de Rahmi M. Koç Sanayi
Müzesi’nin bir bölümü olarak hizmete açıldı. Müzede
genel olarak endüstriyel üretim teknikleri ve
ürünleri sergilenmektedir. Tersanenin batısındaki
arazi ise, otopark ve açık hava sergi alanı olarak
düzenlenmiştir.
—Gül Köksal
>Ada, Haliç Tersaneleri, Koruma Kurulu, Sayfiye
TAKSİM MEYDANI
Kentin kalbindeki boşluk.
Damarlar: Sıraselviler Caddesi, güneyde Firuzağa
Camisi’nden başlar. Caddenin Cihangir’e ve güneydeki
mahallelere bağlandığı bu kesiminin
adı, 1900’lerde Firuzağa Caddesi’dir; devamı, dik
Tozkoparan (ya da diğer adıyla İtalyan) Yokuşu ile
Tophane’ye ve limana bağlanır. Sıraselviler adı,
kuzeye, eski mezarlık alanlarına doğru seyrekleşen
bir yerleşmenin bağlık-ağaçlık geçmişine işaret
eder. 19. yüzyıl haritalarında yer alan, caddenin
bu kuzey kesimidir, cadde bütün olarak ancak 20.
yüzyıl başı haritalarında görünür. Tophane’den
başlayarak kuzeye yönelen bu iz üzerinde öncelikle
hastane yapıları dikkati çeker: İtalyan, sonra
Alman hastaneleri, karşısında Belediye (bugünkü
İlkyardım) Hastanesi. 20. yüzyıl başında caddenin
kuzey ucunda Rum vakıf yapıları, Konstantinos
Zappas’ın 1885’te yaptırdığı Zapyon Okulu ve bitişiğindeki
Aya Triada Kilisesi ile varsıl Osmanlı elitinin
mülkleri yer alır: 50’lerde yıkılarak bugünün
önce Dilson ve ardından Keban oteline dönüşecek
olan, vüzeradan Necip ve Selim Melhame kardeşlerin
konakları, yine Osmanlı hariciyesinin önemli
isimlerinden Noradunkyan Efendi’nin konağı.
Cadde, 30’lardan bugüne, üzerinde çok katlı apartman,
işyeri ve otellerin yoğunlaştığı dar bir kent
koridoruna dönüşür ve Aya Triada ile eski Melhame
konaklarının bulunduğu noktada meydana açılır.
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-351