istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
manda, yeni (ya da güncel) Kuzey İstanbulluluğun
doğum sancılarından başka bir şey değildir.
Uzatmalarda top post-gecekondu ve toplu
konut marifetiyle çevrilecek, ağırlaşarak süren
demografik baskı böylece hala ucuza mal edilmiş
özel mülkiyet temelinde karşılanabilecektir. Postgecekondu,
apartmanlaşmayı -üçüncü bir hamle
ile- eski klasik gecekondu yerleşimlerine yayar;
bu manada ara dönem stratejileri ile tam uyum
içindedir. Ama aynı anda kendi ölüm fermanını
da yazmaktadır: Büyüyen kentsel rantı kendi
alanında tekelleştirir, burada döndürür durur,
böylelikle düşmanlar kazanır. Gerek merkezdeki
birinci ve ikinci kuşak apartman coğrafyasına
sıkışıp kalmış eski orta sınıflara, gerekse (örneğin
kamunun finanse ettiği toplu konut ya da altyapı
projeleri ile) yeni palazlanan ve kentsel ranttan
kendi payını talep eden büyük sermayeye akmasına
engel olmakla kendi ölüm fermanını yazar.
Karşısında oluşan koalisyonu ve bunun tutumunu
yeni Kuzey İstanbulluluk olarak adlandırmak
uygun düşüyor (bak. Post-gecekondu).
“Kuzeyli ruh”un neo-liberal bir proje olarak
yeniden-dirilişi: Kuzeylilik kavramını, geçmiş
dönemler için kentiçi yatırım coğrafyasının ağırlık
merkezinin kuzeye kaymasından hareketle tanımlamış,
buradan türeyen yapının çevre özellikleriyle
davranış kalıplarına göz atmıştık. Güncel
durum ve tutum, kuzeyliliğin geçmişle süreklilik
gösteren yeni bir aşaması olarak ortaya çıkıyor.
80’lerin sonundan itibaren İstanbul’da yatırımlar
bir kez daha kuzeye kayarken, geçmiş dönemlerden
çeşitli motiflerin yeniden belirdiklerini,
güncel bir bağlamda yeni anlamlar kazanarak
yeniden harmanlandıklarını görebiliyoruz.
Bu seferki dönüşümün tartışmasız motoru ve
ana aktörü olan finans sermayesi, kendi merkezini
içgüdüsel bir kararla tarihi üssü olan Haliç ağzından
(Karaköy/Sirkeci) kuzeye, Avrupa yakasındaki
ana kuzey - güney arterinin iki çevre yolu ile kesiştiği
Mecidiyeköy - Gayrettepe - Zincirlikuyu - Levent
- Maslak aksına taşıdı. Prestij konut alanları
buna paralel bir ilk hareketle daha da kuzeydeki ormanlık
alanlara kaydı. Varılan noktada yeni kuzey,
1989’da açılan ikinci çevre yolunun kavşakları başta
olmak üzere, erişim sağladığı coğrafya açısından,
yani bir tür metropoliten alanın yoksul merkezini
dışarıdan sarmalayan bir “cephe” biçiminde düşünülebilir.
Kuzeyin müteakip hamlesi, kuzeydeki
mevzilerden geriye, güneye doğru bir yeniden-fetih
harekatı olacak, olmakta (bak. Turizm).
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-216