istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
kültür polislerinin her soruşunda bir türlü
ibraz edilemeyen resmi belgenin kanıtlaması
gereken aynılık sabiti.
Tıpkı bir kimlik belgesinin herkesin kim olduğu
sorusunun yanıtı olduğu yanılsamasına benzer
biçimde, İstanbul’un da bütünsel, sabit ve görülür
görülmez tanınabilir gösterimi olan bir kimliği
olduğu, daha doğrusu olması gerektiği paylaşılan
varsayımdır. Kentte vuku bulan bütün olayları,
insanları, pratikleri ve onlar tarafından imal edilen
fiziksel çevreyi İstanbullu kılan ya da kılması
gereken tarihüstü bir özün varolması gerekliliğine
yatırılan arzu, bu kentin ne olduğu ve olacağına
ilişkin tüm söylemsel üretimin ardındaki üretici
güçtür. Ne var ki, birbirinden farklı beklenti, çıkar,
olanak, arzu ve koşullandırmaların yönlendirdiği
eylemler ve bu eylemlerin sonuçları bir türlü
tekil bir İstanbulluluk şemsiyesi altında bütünselleştirilemezler.
Bir anlamda, İstanbul oluş bu
ironik çelişki ile ortaya çıkar: Bir yandan tekil bir
aynılık altında bütünselleştirilemeyen bu çokluk
İstanbul’dur. Öte yandan ise, İstanbul, bütünselleştirilemeyen
çokluğun kendi çokluğundan
korkması, çoğalırken aynılık hayalleri kurmasıdır.
Hep’e yatırılan arzu, herkes’i gizler, oysa herkes’in
ortaya çıkması hep imgesinin silinmesi, dağılması
ile mümkündür. İstanbul’un sorunu kimliksizleşmek
değildir, tersine böylesi bir çokluğun hala
bir İstanbullu kimliği ardına gizlenebileceğine
inanması, bunu istemesi ve kısmen de gizlenmeyi
başarmasıdır.
—Bülent Tanju
KORUMA KURULU
Yasayla, kültür varlıklarının tescili, sit alanlarının
sınır ve gruplarının belirlenmesi ile
rölöve ve restorasyon projelerinin onayından
sorumlu kılınan kurum.
Geç Osmanlı’nın Avrupai düzenin kurulması yolundaki
çabaları içinde, 1880’lerde gündeme gelen
müzecilik ve taşınabilir eski eserler ile ilgili
düzenlemeleri, 1910’larda anıtların korunması ile
ilgili ilk düzenlemeler izler. Benzer şekilde, koruma
ile ilgili yasal düzenlemeler Cumhuriyet’in ilk
yıllarında da gerçekleştirilen planlama çalışmaları
yanında kendine yer bulur. 1935’te tüm ülkedeki
anıtların tescil edilmesi ve korunması konularıyla
ilgilenmek üzere kurulan dört komisyonda arkeolog
ve mimar üyeler görev alır. 1950’lerin hemen
başında da benzer bir kurumsal yapı, korunması
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-207