istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
nın sözlü ve yazılı temsilinin odak noktasıdır (bak.
Reklam). “İdealimdeki/idealdeki ev”, artık hiper-gerçeklik
olarak ifade edebileceğimiz, prestij,
statü ve güç simgesi yeni bir mimari dil ile kendi
referanslarına sahip “ayrıcalıklı” bir dünyanın
kapılarını aralamıştır. İstanbul’daki mekansallaşmayı
kritik kılan öge, iki sosyal grubun, çalışma,
eğlence ve özellikle “idealimdeki/idealdeki
ev” söylemi ile pazarlanan lüks konut üzerinden
mekansal olarak ayrışmasıdır: Küreselleşmenin
parçası olabilenler ve küreselleşmenin parçası olamayanlar.
Bu ayrışma sürecinde, “Beyaz Türkler”
olarak da nitelendirilen İstanbul üst orta sınıfı ve
üst sınıfı, simgesel sınıf kimliğini özümseyerek
“ideallerindeki ev” mitini benimsemiştir. Üçüncü
binyılda, üst düzey yönetici İstanbullular için
“ideallerindeki ev”i almak, sadece “ev” almak
anlamına gelmiyor: “idealdeki ev”in sahibi olmak
demek, “yeni ve seçkin yaşam tarzı”na ulaşmanın
görselleşmesi ile eşanlamlı...
Küreselleşen İstanbul’un ayrıştırıcı tüketim
kültürü, “‘idealdeki ev”‘in pazarlama sürecinde,
reklamlardaki metinsel ve görsel temsillerde karşımıza
çıkar. Avrupa yakasında Karadeniz kıyılarına
doğru ormanlık arazi içinde yayılan, Anadolu
yakasında su havzalarına doğru gelişen yeni lüks
konut inşaatlarının satışı için yayımlanan reklamlar,
“idealimdeki/idealinizdeki ev” sloganı ile
konutu yatırım ve statü aracı olarak sunarak İstanbullu
alıcıları kışkırtmaktadır. Sosyal ve ekonomik
olarak benzeşen grupların, tüketim alışkanlıklarına
göre bir arada bulunabileceği ve kendi içine
kapalı mekanlarda (bak. Kapalı-Site), stratejik
olarak seçilmiş tematik imgeler ve bu imgelerin
hayata geçirilebileceği sahneler, mizansenler
üzerinden pazarlanmaya çalışılmaktadır. Ulaşım
mesafelerini gösteren şematik vaziyet planları,
üç boyutlu ütopik görsel kurgular ve abartılı bir
söylemle, ilişkilerin ve nesnelerin bağlamdan
koparılarak sahnelendiği 2000’lerin “idealdeki
ev” soyutlamalarını üç ana başlıkta özetlemek
mümkün: Güvenlik (bak. Güvenlik), seçkinlik ve
lüks mimari tasarım. Öncelikle, muhtemel alıcıyı,
detayları belirtilmeyen suçlardan koruyacak,
karanlık kentten çok uzakta, ama aynı zamanda
kentin hemen yanıbaşındaki lüks sitelerin reklamlarının
ana teması güvenliktir. Bireysel şiddetin
artışı, küresel terörizm ve belirsizlik dinamiklerinin
şekillendirdiği ortam, istatistiki verilere
dayanmadan, abartılı şehir efsaneleri şeklinde
ifade bulmaktadır. Daha kritik olan, “idealdeki
ev”in “güvenli ve düzenli çevre” söylemi, mekansal
ve sosyal olarak kentin karmaşık topluluklarla
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-146