istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
OTEL
Barınma başta olmak üzere çeşitli ihtiyaçları
karşılayacak biçimde tasarlanmış geçici konaklama
yapısı.
Avrupa’da Sanayi Devrimi ve demiryollarının
inşası ile hızlanan otel yapımı, İstanbul’da
Osmanlı’nın 1850’lerde başlayan kent planlaması
çalışmaları ve Osmanlı başkentinin bir Avrupa
kentine dönüştürülmesi çabalarıyla eşzamanlı
olarak ortaya çıkar.
18. yüzyılda, Avrupa’daki “yeni bir hayat görüşü
arama” çabalarının önem kazanmasıyla,
özellikle Fransa ve İngiltere’nin Doğu’ya karşı
ilgisi giderek artmıştır. Yüzyıl sonuna doğru daha
gerçekçi anlatımların yer aldığı seyahatnameler
yaygınlaşmaya başlamış, yüzyılın sonlarından
itibaren de Oryantalizm, Romantizm ve arkeolojik
çalışmalar Doğu’yu, özellikle de Osmanlı topraklarını
Avrupa’nın belli başlı konularından biri
haline getirmiştir. Neredeyse hiç ayırımsız bütün
Doğu için geçerli kabul edilen bu Doğu imgesi,
Doğu’nun simgesel merkezlerinden biri olarak
Osmanlı’nın başkenti İstanbul’u da görülmesi
gereken yerlerden kılar.
Tanzimat’la birlikte yabancılara vadedilen
daha güvenli ortam ve 19. yüzyılda ulaşımın
gelişerek taşıma olanaklarının çeşitlenmesi,
Avrupa’dan İstanbul’a kısa süreli gelenlerin sayısını
artırmıştır. Otellerde önceleri İstanbul’a
resmi görev, ticaret gibi nedenlerle gelen yabancılar
konaklarken, 19. yüzyılın ikinci yarısında ilk
turist grupları gelmeye başlamıştır.
Kentte inşa edilen ilk oteller, 1840’ların hemen
başında Galata’da liman yakınlarında konumlanmıştır.
Kentin yeni finansal merkezinin temellerinin
atıldığı Galata’nın sırtlarında, Avrupai konut,
kültür ve ticaret mekanlarını barındıracak olan
Grand Rue de Pera’da (bak. İstiklal Caddesi ya da
“Beyoğlu”) da erken otel yapıları aynı yıllarda açılır.
Bu ilk otellerin sahipleri İstanbul’da yaşayan
Levantenler ve gayrimüslimlerdir. 19. yüzyılın
ikinci yarısı boyunca, kentin en önemli otelleri
yabancı elçiliklerin de yer aldığı bu omurga ve
yakın çevresinde konumlanacaktır. 1895 yılında
açılan Pera Palas, bir oteller zincirinde yer alması
ve Orient Express turlarının konaklama yeri
olmasıyla ünlenir.
Bu oteller lüks konaklama yapıları olmanın
ötesinde, yerleştirilmeye çalışılan Avrupai ya-
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-259