istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
da, yine bir homojenlik algısıyla “öteki” diye tanımlanır.
Futbol hakkında bir şeyler söylemeyi deneyen
bir kişinin, hiç kuşku duymaksızın seçtiği ilk hareket
noktası, taraftarların kolektif duyguları ve
kulüpleri ile kurdukları ortak kimliktir. Bu mutlak
fikir, futbol üzerine yapılacak yorumlar adına
güvenli bir yol yaratır. Gerçekten de, tribünde yer
alan kişiler, toplumsal konumları ne olursa olsun,
hiç tanımadıkları ve yan yana oturmak zorunda
kaldıkları diğer kişiler ile yakınlaşmak, o kulüp
kimliğini eşitlik içinde paylaşmak istemektedirler.
Bu yüzden maç süresince tüm farklılıkları karşılıklı
iyi niyetlerle en aza indirmek çabası mevcuttur.
Atılan bir gol, kişinin talip olduğu her toplumsal
statünün, her yatırımın, her çıkar hesabının, her
projenin önemini kaybetmesi, hatta bir anda unutulup
gitmesi demektir. O gol tribündeki kitleyi
aynı biçimde etkiler ve bir duygu patlaması açığa
çıkarır. Golü atanın ya da yiyenin duyguları bize
farklı görüntülerle ulaşsa da, iki duygunun şiddeti
arasında büyük ölçüde benzerlik vardır. Golü atanın
tribündeki çığlığı ile golü yiyenin içe kapanması,
birlikte oturan kişiler arasında ortaklıklar
doğurur. Stadyumun dışında hiçbir zaman duygu
paylaşımına girmeyecek, hatta yüz yüze bakmaları
bile mümkün olmayacak kişilerin birbirlerine sarılıp
dakikalarca sevinçle zıplaması ya da birer sigara
yakıp birbirlerinin yürek çöküntüsünü hissetmesi,
yalnızca tribünlerden izlenen bir golün eseridir. O
halde basit bir mantıkla, “taraftarlık niteliği, her
farklılığı ve toplumsal kesimler arasındaki ‘ötekiliği’
ortadan kaldırmaktadır” diyebilir miyiz
Hem İstanbul’da hem de ülkenin diğer kentlerinde,
futbol bir ulusal kimlik, mahalle ya da
cemaat dayanışması hissiyatı ile oynanmıştır.
Zaten kentteki futbol alanları da, homojen kimlikleri,
kolektif duyguları barındıran yerler olarak
doğmuştu. Futbolu bu topraklara ilk taşıyanlar,
19. yüzyılda pamuk ticareti için İzmir’e gelen İngilizler
idi. Yine aynı yüzyılın son çeyreğinde,
imparatorluk toprakları içindeki Selanik’te de
futbol biliniyordu. 20. yüzyılın hemen başından
itibaren de Türkler, kendi aralarında oluşturdukları
takımlarla İngiliz, Fransız ve Rum takımlarıyla
maçlar yapmaya başladı. Bu maçlar Türkler
için bir ulusal mücadeleydi. Özellikle işgal döneminde,
Türk takımlarının işgal kuvvetlerine
karşı giriştikleri futbol mücadeleleri, Kurtuluş
Savaşı’nın bir parçası gibi görüldü. Türk futbol
geleneği böylece temellerini tam anlamıyla kolektif
duygularda buldu.
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-332