istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
tığı bir iş merkezine dönüşümü, merkezi konumu
ve değişen ekonomik dinamiklerin zoruyla, yetmişli
yılların başından seksenli yılların sonlarına
uzanan on küsur yıllık bir süreçte gerçekleşmiş.
Oysa bölgenin yayalaştırılmasıyla beraber yedek
parçacıların bölgeyi terk etmesi, döviz büroları ve
turistik eşya mağazalarının çoğalması, kullanıcı
profilinin değişimi sonucu Talimhane’nin turizm
sektöründe uzmanlaşan bir kent parçasına
dönüşümü iki, belki üç yıl gibi kısa bir sürede
tamamlandı bile.
Sokağın icat edilip insanların yapıların arasında
dolaşmasının iyi bir fikir olduğunun kabul
edilişinden bu yana en ilginç gelişmelerden biri
olan “yayasızlaştırma” uygulamaları ise yayalaştırmayla
kol kola, yayalaştırmanın doğal ya da
zorlanmış bir uzantısı olarak karşımıza çıkar. Eğer
yayalaştırma çalışmalarını çok uzun süreye yayarak
uygularsanız, yayalaştırılan caddeler uzun bir
süre yayasız kalacak, yayasızlaşacaktır. Örneğin
İstiklal Caddesi’nin zemin kaplamasını değiştirmek
için başlatılan çalışmalar yıllara yayılarak,
yayasızlaştırılmış caddenin ticaret yapamaz hale
gelmiş esnafı bir anlamda yer değiştirmeye, yerini
terk etmeye zorlanmış, yeni yatırımcılar için yer
açılmaya çalışılmıştır.
Yayalaştırma da, diğer araçlar gibi, içinden
geçtiği politik söylemlerin değerlerini, ikna mekanizmalarını,
çözüm önerilerini kendinde derleyerek,
giderek karmaşıklaşan, heterojen, birbiriyle
çelişen birden çok çözümü barındıran, her tür yaklaşımı
biraz memnun eden, böylelikle uygulanma
sebebi pek de kolaylıkla okunamayan popüler bir
dönüşüm aracı olmayı sürdürüyor. Genellikle
bir yerin durumuna uygunluğu açık ve etraflıca
tartışılmadan yerel yönetimlerce bir kentsel dönüşüm
tetikleyicisi ve şüpheye yer bırakmayacak
derecede iyi, rasyonel, sağlıklı bir icraat olarak
İstanbul’da uygulanmaya devam ediyor.
Son olarak, Beşiktaş Meydanı yayalaştırmasından,
izlenmesi gereken güncel bir örnek olarak
söz etmek gerekir. Yayalaştırma adı altında,
yayalaştırılan alandan çok kavşaklaştırılan alanın
olduğu, bir kent parçasından çok bir taşıt trafiği
düğümü olarak düşünülmüş, yayalaştırmanın yıllar
boyunca biriktirdiği iyileştirici söylemlerin arkasına
saklanmış bir kavşaklaştırma uygulaması.
—Saitali Köknar
>Alışveriş Merkezi, Güzelleştirme, Kentsel
Dönüşüm, İstiklal Caddesi ya da “Beyoğlu”, Tramvay
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-389