istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
ya da kullanım değerinin veya verimliliğinin sona
ermesiyle belli eder. Öte yanda, çöp-olmayanın tanımı
daha niceliksel koşullara uzanmaktadır. Çöpolmayan,
maddi, ekonomik, tarihsel veya kültürel
düzenin evrensel bir değeri kabul edilir. Boyutları
ne olursa olsun kültürümüzün yarattığı özel hazırlanmış
depo veya ambarlarda, müze, arşiv veya
kütüphane gibi güvenli koruma kurumlarında
saklanır; buralarda kültürel ve tarihsel stok bulundurulur,
envanteri çıkarılır, korunur, mühürlenir
ve güvenlik altında tutulur. Çöp-olmayan, İstanbul
örneğinde olduğu gibi, kendini şehrin fiziksel/
maddi yapısı içerisinde, kültürel/arkeolojik katmanları
içerisinde tortulanarak sergileye de bilir.
Tanımları itibarıyla tamamen zıt olsalar da,
İstanbul’un çöp ve çöp-olmayan birikimleri imha
ve korunmaları için alınan tedbirlerin yetersizliği
açısından aynı derecede sorunludurlar. Çöp üreticilerinin
sayısının artışıyla daha da artan üretilen çöp
miktarı, imha edilen miktardan her zaman fazladır.
İstanbul’da sadece evsel artık üretimi günde 12-13
bin tona ulaştığından imhası için kentsel alanlar
ayrılması gerekir. Bu fazlayla veya çöple nihai olarak
başa çıkmanın imkansızlığı erteleme tekniklerini ve
biçimlerini devreye sokar: Ortadan kaldırılamayan
çöplerin imha statüsünün ertelenmesi ve tekrar dolaşıma
ve kullanıma sokulmak üzere depolanması
ve/veya işlenmesi gerekir. Depolama ve yeniden
işleme, muhtemel bir çöp durumunun ertelendiği
iki biçim –nitekim yeniden işlemenin kendisi de
depolamayı ertelemenin bir biçimi. Dolayısıyla
çöp, kendi depolanma ve/veya (yeniden) işlenme
imkanlarını tüketmiş madde veya madde-olmayanın
son hali olarak yeniden tanımlanabilir.
Henüz-çöp-olmayan muhtemel çöp veya çöpolmayan
sınıflamaları arasında salınan bir ara kategoridir.
Değeri henüz belirlenmemiş bir üretimi
niteler. Çöp durumu içerdiği bu vaat sayesinde
olumlu ve bilinçli bir ertelemeye uğramaktadır.
Her ölçekteki yasadışı inşaat gibi İstanbul’un gecekonduları
geçerli bir henüz-çöp-olmayan örneği
teşkil ederler (bak. Gecekondu; Varoş). Yasadışı
statü İstanbul’da sabit değil, karar alıcıların
düzenleyici politikalarındaki değişikliklerle şekillenen
kaygan bir ekonomik değeri ifade eder,
bu da yasadışı yerleşimlerin başka bir dönemde
başka bir statü veya değer kazanma beklentisini
canlı tutar. Burada çöp statüsünün ertelenmesi,
yeniden işlemenin ne zaman, nerede ve nasıl gerçekleşeceğinin
karar verilemezliğinden kaynaklanan
önceden tahmin edilemeyen, stok kalitesine
bağlı bir gereklilik olarak belirir. Çokluk ve karar
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-072