istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
dönemde teknik hizmet o hizmetin mühendislik
içeriğinden habersiz bir bürokrasi tarafından talep
edilmekte ve denetlenmektedir.
Kentsel alandaki gelişmeler ve gazın kullanım
alanlarının artışı, yeni üretim tesislerinin yapımını
zorunlu kılmıştır. Gaz üretiminin artışı hammadde
ve gaz stoklarını da önemli ölçüde artırdığından
üretim ve temizleme tesislerinin yanı sıra gazın ve
kömürün depolama alanlarının da bu gereksinimi
karşılayacak biçimde yeni yapım ve kullanım değişikliklerini
gündeme getirmiştir. Gazhane tesislerinde
kuruluşlarından başlayarak gazın üretim,
temizleme ve depolanması, işletmenin ve çalışanlarının
ihtiyaçlarına yanıt verecek çok sayıda
yapı inşa edilmiştir. Üretim yapılarında kullanılan
malzemeler için normal ömür olarak tuğlalar için
5 sene, mekanik aksam için 10 sene, demir aksam
için 15 sene kabul edilmekle birlikte çeşitli nedenlerle
bu sürelerin kısalması ve yenileme olağandır.
Gazhaneler yeni yatırımlar bakımından en
verimli yıllarını 1960’lı yılların ilk yarısında yaşar.
Kentte konutlara da yaygın gerçek bir havagazı
kullanım talebi ancak o dönemde gündeme gelmiş
olmalıdır. Tesisler yetersizlikleri nedeniyle eleştirilmektedir.
Hizmet alanı sürekli genişletilmekle
birlikte, kentin imarlı kesiminin tümüne hiçbir
dönemde havagazı dağıtımı yapılmayacaktır. İlginç
olan şu ki, 1960’ların başında havagazı talebi
tırmanırken tüpgaz kullanımı da başlayacaktır.
1970’e gelindiğinde artık havagazı bağlantısı olan
yerlerde bile tüpgaz kullanılır olmuştur. Daha da
ilginci, Hasanpaşa Gazhanesi’nde 1970’lerde üretim
yetmediği zaman havagazına sıvılaştırılmış
petrol gazı, yani tüpgaz eklenmesidir. Yine de havagazı
üretimine son verildiği 1993 senesine kadar
İETT bünyesinde Yedikule, Kağıthane (Poligon) ve
Kurbağalıdere (Hasanpaşa) gazhaneleri etkinlik
gösterirler. Dolmabahçe’deki gazometre de aynı
tarihe kadar Kağıthane’deki gazhaneye bağlı bir
gaz deposu olarak kullanımda kalır.
Havagazı İstanbul’da başlangıcından beri verimsiz
bir hizmet olmuştur. Havagazı talebiyse
uzun yıllar sokak aydınlatması gibi kamusal alandaki
görüntü değişimleri beklentileriyle sınırlı
kalmıştır. Isıtma amaçlı kullanım, gaz fiyatının
gelir düzeyine oranlanırsa her zaman çok pahalı
oluşundan ötürü, hiçbir dönemde gündeme bile
gelmemiştir. Modern kentsel hizmetlerin sağlanmasından
kar etme umuduyla buraya yatırım yapan
yabancılar da hemen hiçbir zaman aradıklarını
bulamamıştır. Aynı nedenle, başlangıç evresinden
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-108