istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
protestolar: 31 Mart olayından beri kalkışımlar;
Wagon-Lits gösterisi, 6-7 Eylül olaylarının başlangıç
mitingi, 60’lı-70’li yılların kanlı eylemleri
olan 6. Filo’yu protestonun Kanlı Pazar’ı, kanlı 1
Mayıs mitingleri... Sonra sivil toplantılar: yılbaşı
kutlamaları, halk konserleri; coşku, merak, sıradanlık
ve cinsel tacize varan taşkın dışavurumlar...
Taksim bunların da mekanıdır. Adına “Gateway
City” denen tüm büyük liman kentlerinde olduğu
gibi merkez/meydan’ın (bak. Merkez) limandan
ve limanla olan coğrafi bağıntısından ayrılmayan
kimliği, enerji ve farklı tezahürleri, bu coğrafi
konumdan ve onun dinamiklerinden beslenir.
Anıtın açıldığı yılları belgeleyen Nazmi Ziya’nın
tablosundaki monden imge burada, tenekeden
bir minareciği olan sefil gecekondu caminin
önünde, umumi hela süprüntüleri üzerine seccadeler
atarak Cuma namazı kılan müminlerin görüntüsüne,
cumartesi sabahları AKM’ye, onaylanmış
sanatı izlemeye gelen yaşlı ve vefalı izleyicilerin
mütevekkil ve yorgun bakışlarına karışır. Punk’lar,
travestiler, Kalyoncu Kulluğu’nun derinlerinden
gelen yoksul Afrikalılar, Café Opera’nın ve bir üst
katta otelin lobby-barının iyi giyimli müdavimleri,
bar orkestrasının yaşlı müzisyen beyefendileri ve
otellerinden çıkıp otobüslerine doluşan turistler,
birbirinin varlığını yadırgamaz; Maksem ve anıt
önünde sentetik ve saydam kalkanlarıyla barikat
yapan polisleri de, onların ardında kaçak CD ve
kitap satanları ve daha gerideki Roman çiçek satıcılarını
da... Taksim çok aktörlü bir paylaşım alanıdır.
Burada vasıtadan inilir, bir başka vasıtaya
binilir. Burada AKM’nin ya da “Fransız Kültür”ün
önünde buluşulur ve bir başka, daha özel yere
gidilir, daha geç bir saatte yine burada ayrılınır.
Buraya gelinir, buradan dağılınır, buradan mutlaka
geçilir -yer altından bile olsa... Burası akılda
bir isim ve dönülüp gelinen bir yer olarak daima
vardır.
Sosyal ve politik hijyen, Taksim’in –aslında
Taksim hep bir simge, burası Pera-Beyoğlu ve
İstanbul- bu derbeder, savruk, özensiz ve aykırı
kimliğini temizlemeye çalışmıştır ve bunu hiçbir
zaman başaramaz. Bu büyük alanın, asla bir meydan
ve mekan olamadan yer olmayı başarmasının
sırrı da büyük ölçüde bu denetimsizlikte yatar.
Taksim, tanımsızlığı, muğlaklığı, özensizliği, savrukluğu
içinde bir özgürlük durağıdır -kimsenin
olmayan, dolayısıyla koca metropolde yaşayan
tüm bireylerin rahatsızlık duymadan kısa bir süre
için de olsa kullandıkları bir boşluk. Çevresindeki
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-361