istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
paşa, Zeytinburnu, Bağcılar, Esenler, Güngören
gibi ilçelerde de beklenin aksini gösteren cami
kullanım yoğunlukları, cami başına 16793 kişi
ile Avcılar’da rekor düzeye ulaşıyor. Öte yandan
eğitim düzeyi ve meslek profilleri bağlamında
incelediğinde kentin en ayrıcalıklı yerleri olarak
göze çarpan Beşiktaş, Bakırköy ve Kadıköy, ibadet
yerlerinde izdiham beklenebilecek ilçeler olarak,
kentin yeni gelişmekte olan yerleriyle skalanın
aynı tarafında yer alıyorlar. Fatih ve Üsküdar’ın
ise sırasıyla 2217 ve 2837’lik oranlarla ortalamanın
üstünde kaldığını söylemek kente dair önyargılarımızın
boşa çıktığı bu noktadan sonra çok şaşırtıcı
olmayacak. Tabii ki tarihsel geçmişi ile ibadet için
çekim merkezi haline gelen bu iki ilçedeki camilerin,
İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakalarında
daha büyük kitlelere hizmet verdiğini de hesaba
katmak gerek. Bu uca başka bir örnek olarak,
Eminönü ilçesinde cami başına kişi sayısı 524’e
kadar çıkıyor. Burada kentin genel ortalamasıyla
ilçe ortalaması arasındaki uçurum kesin olarak
ilçelerin 1960’lardan itibaren konut alanından
ticaret alanına dönüşmesine işaret ediyor.
Bu küçük nüfus/cami hesabı bile, kentsel dönüşümü
doğallığından soyutlayan ve kalıplaştıran
yaklaşımlara bir yanıt teşkil ediyor, kentteki
faal dinamiklerin anlatımına katkıda bulunuyor.
İstanbul’da mahallenin camisiz kurulmuş, caminin
cemaatsiz kalmış olabileceği fikri, mekanın
ve temsilin farklı biçimlerde ve önkoşulsuz olarak
sorgulanması gerektiğine işaret ediyor.
—Meriç Öner
>Taksim Meydanı
ÇARPIK KENTLEŞME
Her kentin kendine özgü dinamiği yok sayılarak,
“kusursuz” olarak tanımlanan, “eğri”
değil ama “düzgün” olan Batı kentine bakılarak
yapılan, bugün “kentsel dönüşüm” (bak.
Kentsel Dönüşüm) adı altında “düzeltilmek”
istenen yerleşme düzenine verilen ad.
Başka bir karşılık olarak “el yapımı kentler”i
önereceğim. “El yapımı”, özellikle çarpık olarak
tanımlanan kentlerde, kentleşmedeki işbirliği,
ödünç alma-verme, kolektif yaratıcılık, yüzyüze
ilişki, mekan duyarlığı gibi göndermeleriyle
“çarpık”lığın olumsuzluğuna karşı, kentin içinden
doğan dinamikleri yüceltmeye dair bir öneridir.
Biliyoruz ki sonunda, kenti oluşturan her bir
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-070