istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
orada görünürlük kazanma formlarına sahip olduğunu
görmemize olanak verir. Kürt ya da Roman
düğünlerinde söz konusu olduğu gibi, bütüncül
ve homojen bir kamusalda görünemeyenler, orada
seslerini duyuramayanlar, bir süre için mekanı ele
geçirirerek, halihazırdaki yapıya baskı uygular ve
onu kendi sınırlarına doğru iterler. Tarlabaşı ya da
Gazi mahallesi gibi damgalanmış ve bastırılmış
mahallelerin sakinleri düğün törenini coşkuyla,
görünürlüklerini mekana taşıyarak yaşarlar; kent
mekanı belirlenmiş ve düzenlenmiş biçimlerden
başka şekillerde kullanılmaya başlanır. Kentin
kendi içinde taşıdığı giriftlik ile, deneyimin ve
bilginin beklenmedik kaynakları ile yüz yüze gelinen
İstanbul’un düğün topoğrafyalarında gerilim
ortadan kalkar ve kent parçalı, akışkan ve sürekli
değişen bir coğrafyaya dönüşür.
Nikah töreni ve düğününün yapıldığı mekanlar,
bilinç ya da bilinçaltı dinamiklerle, kişisel olduğu
kadar politik bir seçim olan özdeşleşmelerin
gerçekleştiği yerlerdir ve özdeşleşmeler, sürekli
olarak fantezinin etkisine, emrine ve hükmüne açık
olan tayin mekanlarıdır. Arzuyla doğrudan bağlantılı
fantezinin toplumsal yaşamın çok önemli bir
parçası olduğunu kanıtlayan İstanbul’daki fotoğraf
stüdyolarının vitrinlerini süsleyen düğün fotoğraflarındaki
gelin ve damatların pozlarındaki abartı,
çevrelerindeki fazlalık ve aşırılık, özdeşleşmelerin
dinamiklerini açığa çıkarır. Fantezinin marjinal
olarak görülen işleyişleri, gerçekte kimliğimizi
yapılandırır; algılarımızın, inançlarımızın, davranışlarımızın
ve eylemlerimizin merkezindedir.
İster cinsiyete ister ırka dair olsun, gelin ve damat,
kimliğimizi birer giysi gibi üzerimize giydiğimizi
görselleştirir. Bu aynı zamanda özdeşleşmelerin
hareket halinde, esnek ve geçici olduğu anlamına
da gelir.
Bir araya getirdiğim arşiv malzemesi ile gelmek
istediğim nokta, kültürel olarak üretilmiş ırk,
etnisite, sınıf, cinsiyet, din ya da vatandaşlık çizgisi
boyunca gerçekleşen özdeşleşmelerin geçerli ya da
etkin bir politik strateji olmadığıdır. Günümüzde
kimlik siyasetinden ilişkisel kimliklerin siyasetine
doğru yol almak bir gereklilik haline gelmiştir.
“Kentin teni” kavramı ya da metaforu da burada
devreye girer. Düğünlerin getirdiği fiziksel topoğrafya
ile, kent arzuya açılır. “Kentin teni” kavramı,
artık duvarlardan, bariyerlerden, içerisinden ve
dışarısından söz edilemeyeceği anlamına gelir.
Kentin sınırları sızıntılıdır, parçalıdır, kırıktır;
içerisi ile dışarısı arasına, benlik ile öteki arasına
sınır çizmek mümkün olmaz. Bedenin yüzeyi
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-087