istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
mişti: Çayan Mahallesi, 16 Haziran Mahallesi ve
1 Mayıs Mahallesi. Bu isimler de buralarda ikamet
edenlerin ortak iradeleriyle belirlenmişti.
Kendi bütçeleri, hiyerarşik olarak örgütlenmiş
komiteleri vardı ve bu komitelerde görev yapanlar
seçimle belirleniyordu. Hakimiyet kurdukları
alanın hazine arazisi olmasına dikkat etmişlerdi
ve alanı parselleyip dağıttıklarında keyfiyetten
uzak bir şekilde belirledikleri ölçütler vardı: İşçi
olmak, kiracı olmak, kentte bir ev, araba ve arsaya
sahip olmamak gibi. Kentsel mekana aşağıdan
müdahale ile dahil edilmiş bu fiziki ve toplumsal
dokuda hemen tüm sorunlar varolan örgütlü yapı
içinde çözülüyordu.
Yerel ve merkezi hükümetlerle ilişkiler kurarak
kentin yeni mekanlarına kamusal hizmetleri
getirebilmek için yine bu işi yapabilecek kişilerden
komiteler oluşturmuşlardı. Nitekim bu komitelerin
girişimleriyle 1970’li yılların sonlarına
doğru ilk kamu kurumları olarak okullar, sağlık
ocakları ve karakollar kurulmuştu. Gerçi ortada
bir tuhaflık vardı, bu mahallelerin henüz yasal
kimlikleri yoktu, resmi belgelerde yok görünüyorlardı,
ama devletin okulu, sağlık ocağı ve karakolu
buralarda kurulmuştu. Resmi ve resmi olmayan
birer yerleşim olarak kent mekanında yerlerini
almışlardı. Kent, bu mahalleleri politik kimlikleriyle
tanımıştı. Kamu kurumları da.
Geçmişte kentin bu mekanları, hakim politikanın
dilinde korku mekanları olarak tarif edilmişti.
Oraya gidenlerden bir daha haber alınamıyordu.
Polis ve jandarma katiyen bu mahallelere girmezdi
vb. Oysa bu tür haberlerin basında sıkça yer aldığı
dönemlerde, ilgili komiteler kamusal hizmetlerin
getirilebilmesi amacıyla kamu kurumlarının
kapısını aşındırıyordu. Yukarıdan anlatı, kentin
politik mekanlarına oldukça yabancıydı.
Bugün de fazla bir şey değişmemiştir. Kentin
muhalif politik mekanları korku ve suç merkezleri
olarak tarif edilmekte ve bu musibetin nasıl büyük
tehlikelere yol açacağı sıklıkla dile getirilmektedir.
“Kentli olmayan”, hatta “kent için tehdit edici
olan” bu mekanların tüm ülkeyi pençesine alan
felaketlerin odakları olduğu yönündeki haberler
ve değerlendirmeler gittikçe daha sık tedavüle
girmektedir.
Bu değerlendirmelerin, söz konusu mahallelerin
kuruluş süreçlerini, politik niteliklerini,
kültürel kimliklerini, yoksulluk ve yoksunluk
hallerini ve kamusal hizmetlerden yararlanma
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-277