istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
KAĞITÇILAR
Kağıtçılar (kendilerini isimlendirdikleri üzere)
kentin çöplerini kurcalayarak, reddedilmiş, dışkılanmış
olandan dönüştürülebilir malzemeleri
ayıklayıp satarlar. Bu, zaman zaman oldukça
organize ve teritoryal tavırda gerçekleşen ve
özünde amacı para kazanmak olan bir iştir.
Kayıt dışı olan ve kabul görmeyen kağıtçılar, el arabalarıyla
kentin sokaklarında dolaşıp, kaldırımlara
yayılıp çöpü kendilerince yeniden düzenlerler.
Resmi çöp toplama düzenine ve belediyelerin
mekanizmalarına aykırı olmalarından, kayıt dışı
ve organize çalışma biçimlerinden ve kent sakinleriyle
aralarındaki asla netleşemeyen ilişkilerden
dolayı, genel olarak düzene aykırı gözükseler de
geridönüşüm oranlarında sebep oldukları somut
artış sayesinde bizzat o genel düzen ve kent için
son derece faydalıdırlar.
İstanbul ve diğer büyük kentlerde faaliyet
gösteren kağıtçılar sadece kentte geridönüşüm
konusundan değil, hem kentin işleyiş biçimlerini
algılamak, hem de düzen ile ilişkileri açısından
üzerinde düşünmeye değer bir iş kolu oluşturmaktadırlar.
Kağıtçılar kentin işleyiş biçimlerinden
ikisi ile çok yakından ilişkilidir. Bunları
geridönüşüm ve yeniden anlamlandırma olarak
tanımlayabiliriz. Kentten bahsettiğimizde sıfırdan
başlamak söz konusu değildir. Çok belirgin bir
fiziksel büyüme hedeflenmediği sürece kentsel
çevre, mevcut alan ve elemanların yeniden düşünülüp
yeniden anlamlandırılmasıyla katman katman
birikir. Çok radikal yıkım kararları olmadığı
sürece (ki bu maalesef İstanbul’da 20. yüzyıl boyunca
ve halen süregelen bir eğilimdir) hiçbir şey
silinmez, ama hiçbir şey de olduğu gibi kalmaz,
kalamaz (bak. Yıkım ya da Çarpık Kent). Kentte
ister inşai ister yaşamsal olsun, yeni anlatılar
her daim eskilerinin tekrardan kurgulanmasıyla
oluşturulurlar. Kalıcı ve güvencesizin, değerli ve
atılabilirin eş zamanlı varolabileceği, hatta birbirleriyle
yer değiştirebileceği bir ortamdır kentsel
mekan. Bunu kavramak özgürleştirici olacaktır,
zira planlama ve özellikle mimarlık disiplininin
adeta laneti haline gelmiş olan kontrol takıntısına
mağlup olmuş gibi hissetmektense, tam anlamıyla
kontrol edemeyeceği bir çevreyi şekillendirmede
aktif olabilmenin yollarını aramak yeni kapılar
açacaktır.
Kağıtçıların üzerinde durmaya değer bir diğer
boyutları da düzen ile ilişkileridir. Bu ilişki, iyi
ya da kötü, faydalı ya da zararlı gibi ayrımlardan
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-181