istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
gün izleyemiyoruz İstanbul’un siyasi tarihini.
Hangi ayaklanma nerede çıktı, hangi devrimci
nerede vuruldu, hangi suikast nerede yapıldı,
hangi nümayiş nereden başladı
Biliyorum, yaralar denince mutlaka sosyolojik
yara zonlarından söz etmek icap eder bir şehrin.
Sosyal sorunlar, sürekli kanayan yerler. Gecekondularıyla
(bak. Gecekondu; Post-gecekondu), yoksullarıyla,
periferik varlıklarıyla ekonomik ve kültürel
yara zonları. Hiçbir yere çıkmayan sokakların
hakimiyetindeki mahalleler (bak. Mahalle),
bir günde bir merkezde adı konmuş yüzlerce
sokak ve caddenin adı ağza alınmayan tüm özneleri...
Şehrin yara zonlarına bakmanın üç yolu var.
Biri uzman-gözle bakmaktır. Uzman-göz bazen
bilimseldir salt: yaraları kategorize eder, deney
tüplerine koyar, acıları ölçer, sürekliliklerin altını
çizer, kanamaların miktarını saniye saniye takip
eder. Bazen de idarecidir uzman-göz; yaraların
ekonomiye etkisini hesaplar, gerekli düzenlemeleri
yapar, planlamaları öne çıkarır, tedavilerin
maliyetlerini karşılaştırır. Bir diğer ihtimal meraklı-gözle
bakmaktır. Meraklı-göz sanatçının
gözü olur çoğu kez. Buralardaki hayatı merak eder.
Ritmi, eğlenceyi, espriyi. Ritüelleri, kayıp giden
hikayeleri yakalamaya çalışır. Dillerini öğrenir,
şarkılarına eşlik eder. Başka bir yol da yaralara
yaralı-gözle bakmaktır. Yaralı-göz yaraya baktığında
ne görür
Bazen bir yaranın istediği en son şey pansumandır.
İstanbul’un dönüşümlerini gözönüne alarak,
İstanbul’un yaraları iyileşiyor mu, yoksa yeni
yaralar mı açılıyor diye sormamız beklenebilir.
İstanbul kadim yaralarını iyileştirecek formülü
biliyor da söylemiyor gibidir. Güzel ama yaralı.
Ölmeden önceki Annabel Lee. Ölü değil ama yaralı
güzel kadın. Yaralı güzellik. İstanbul’un sürekli
baştan çıkarması budur.
Boğaziçi her zaman bir seraptır. Boğaz’a doğru
koşup İstanbul’a düşersiniz. Ramazan çadırları
da yaralar İstanbul’u. Hiçbir şey inandırıcı
olmaz olur. Hayatta bir sözcük dahi yazmamış
mahalleleri vardır İstanbul’un. Hikayeleri hep
gürültüye gelir.
Usulsüz bir atölyede havaya uçan işçiler, bir
tersanede parçalananlar; insanın değeri yoktur
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-386