istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
sonuç alınamadı ve İnönü Stadyumu bir yandan
İstanbul’un denetimsiz yapılaşmasının bir sonucu
olarak kentle arasındaki uyumu elden kaçırırken,
diğer yandan, futbol endüstrisinin hızlı para akışı
karşısında mimari inceliklerden de uzaklaştı.
Bugün ise, bu yapının tümüyle yıkılıp yerine
bambaşka bir stadyum projesinin uygulanması
gündemde... Bu stadyumun tarihi, kendisine yönelik
“bozucu taarruzların ve şanssızlıkların tarihi”
olarak tanımlanabilir; ne var ki bu bağlamda
kendisi de pek masum değildi (bak. Yıkım ya da
Çarpık Kent). O da Dolmabahçe Sarayı’nın tarihi
ahırlarının ve saray müştemilatının üzerine inşa
edilmişti.
Tüm bu yazılanlardan sonra, İnönü Stadyumu’nun
bir kamusal alan olarak, Bromberger’in
Batı stadyumlarında saptadıklarından daha farklı
ve daha karmaşık bir nitelik taşıdığını iddia edebiliriz.
İnönü Stadyumu bir futbol alanı olmaktan
çok, Batılı anlamda kamusal bir projeydi aslında...
Oysa bu stadyum hakkında tam olarak modernist
bir stadyum karakterine, ne de Türk futbolunun
kolektif duygular geleneğine uygun bir yorum
yapma olanağımız vardır. Herşeyden önce burası
bir kent değil, bir ülke profili yarattığı ölçüde, kulüp
kimliklerinin ötesinde bir üslup çoğulluğuna
sahipti. Tribünlerdeki taraftar gruplaşmaları, aynı
kentin ya da aynı kulübün üslup farklılıklarına
göre gerçekleşmiyordu. Yani bu stadyumda kulüp
kimliğini oluşturan farklı kesimleri belirgin biçimde
saptayabilme olanağı yoktu. Aynı gün maçı olan
birçok takımın, yalnızca fanatik taraftarlarının bir
grup olduğu sezilir ve onların sesleri duyulurdu.
Bu fanatik gruba dahil olmayan diğer taraftarlar
ise, tribünlerde karışık gruplar oluştururlar ve
farklı kulüpleri destekleyenler genellikle yan yana
otururlardı. O halde İnönü Stadyumu’ndaki üslup
farklılığı, kulüp taraftarlığına ve kimliğine göre
değil, kentin ya da ülkenin genel sosyal statülerine
göre izlenebilirdi. Fakat daha da ilginç bir durum
vardı: Bu sosyal statülerin üslupları bağlamında
oluşan gruplar, birbirlerinden kesin çizgilerle ayrılmazlardı.
O gruplar elli ya da yüz kişilik, hemen
orada ve o anda oluşmuş küçük topluluklardı ve
“aykırı üsluplar”a sahip birçok grubun plansızca
dar bir alana sıkışması da söz konusu olabilirdi.
Bu demektir ki, tribünlerdeki statü üslupları ve
aidiyet simgeleri, İnönü Stadyumu’nda oluşmuş
kamusal alanı bir “geçicilik mekanı”na dönüştürmüşlerdi.
Bu gruplar yalnızca maç günü rastlantısal
olarak karşılaşan kişilerden ibaret; rastlantısal
yerlere dağılan, “rastlantısal kamular”dı. Bu stadyum,
hiçbir toplumsal kesimin, hiçbir kimliğin,
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-339