istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
Bayrak: Üzerine işli, kendini ilan eden simgeler,
sancaklar, şehirde mevcudiyetlerini ilan etmek
isteyen çeşitli hayali cemaatlerin izdüşümleri.
Ben bayrakları sevmem. Temsil ettikleri şeyin
önemine inanmayı asla başaramadım. Sık sık
ilgisiz kalabildiğimiz, simgesel temsiline gayet
kolayca kayıtsız kalabildiğimiz bayrak, iddia ettiği
masum ve anlamlı toplumsal araç olmaktan çok
uzaktır. Sorun ne peki Sorun bayrakların bizden
ne beklediğinde, hepimizden, hayali ulusal bir
bütünlük olarak bizden; yani hayali toplu bir aidiyetin
yüce davasını paylaşmamız gerekmesinde.
Bütün bu bayrak meselesi korkunç bir toplu kurguda
temelleniyor: Bir tür temel toplu aidiyetin
bütünleştirici illüzyonunda. Toplu “biz” kendini
masum ve idealist olarak sunabilir: Ulusal bir
bayramda küçük çocukların elinde dalgalanan
bayraklar –bayraklar dalgalanır. Ama bayrağın
bir de iç, Mr. Hyde yüzü vardır. Bu öteki yüz, bizi
temel aidiyetin yapmacıklıklarına götürür, bu
da nihayetinde ve esasında hayali topluluğa dahil
edilme ve onun tarafından sahip olunmanın
yapmacıklığıdır.
Türk ulusal bayrağı ve İstanbul’daki ısrarcı
iletişim işlevi: Bu artık herhalde şehrin hayatında
kaçması mümkün olmayan bir konu ve bu büyüyen
şehrin artan oranda kozmopolit kültürel
yörüngesi bağlamında hayati bir konu. Bu günlerde
milyonlarca, gerçekten, Türk ulusal bayrağı
görüyoruz. Tüm o vatansever söylem yüklü baskınlıkları
ve güçleriyle Türk bayrakları. Her yerde,
baskı kuruyor, ısrar ediyor, dikte ediyorlar. Bayrak
yenilenmiş bir aciliyet hissiyle yüklü: Bayrakların
ulusal açıdan gergin zamanlarda her zaman harekete
geçirmeyi hedefledikleri bir aciliyet. Göstergebilimsel
alarm. Her yerde: çatıların tepesinde,
binalardan sarkıtılmış, evlerin dış cephesinde,
dükkan vitrinlerinde, araba pencerelerinde. Büyük
bayraklar ve küçük bayraklar; devlet bayrakları
ve şirket bayrakları; ve İstanbul’un sıradan
vatandaşları tarafından asılan tüm bayraklar.
Şehrin mekanında ulusal bayraklar. İstanbul’un
hızla değişen büyükşehir bağlamında bu bayrak
hakkında şimdi nasıl düşünmek gerekiyor
Geçen yaz şehirde bir konferansa katıldım.
Kültürlerarası ve dinlerarası diyalog üzerine bir
konferanstı. Katılımcıların genel hissi açıkça bu
yönde iyi ilerleme kaydedildiği ve bizim –en azından
konferansa katılanların- kültürel çeşitlilik
konularına daha hassas hale geldiğimiz yönündeydi.
Ben ise çok daha ihtiyatlı konuştum. Herşey
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-056