istanbullasmak_scrd

İSTANBULLAŞMAK
evli bırakılmış olması, merkezin bakışı açısından
açıklayıcıdır: Kültür, turistik bağlamda pazarlandığı
ölçüde anlamını bulur, kültürümüz öncelikle
gelire tahvil edilebildiği ölçüde işe yarar. Kendi
kendimize kaldığımız durumda, muhtemelen
olmasa da olurdur, lüks addedilebilir.
Ankara, şu temel varsayım üzerinden mantık
yürütür: İstanbul’un turizmi, bunun etrafında
gelişen ilişki ve etkinlikler sorun üretmeye adaydır.
Ancak bu sorunları üreten ortam, İstanbul,
bu sorunları kendi başına çözme kapasitesine ve
yeteneğine sahip değildir. Dolayısıyla potansiyel
hata alanlarının üst özne tarafından düzenli olarak
denetlenmesi gerekir.
Yapılması kaçınılmaz hataların en önemlisi,
üretilen gelirden yeterli bir payın Ankara’da duran
merkezi kasaya aktarılamamasıdır. İstanbul’un
turizmi Ankara bürokratlarının iştahını kabartır.
İstanbul ise merkezi kasanın sağmal ineği olarak
görülmekten pek hoşnut sayılmaz.
3. İstanbul’da turizmi gündeme getirmek: Turizm,
aktörlerinin bilinçli bir projesi anlamında
pek fazla etkili olamadı da fena mı oldu Hayır,
muhtemelen böylesi daha sevimli. Turizm şimdilerde
artan ölçüde gündeme getiriliyor; ancak
aktörlerin mevcut bilinçlilik halleri ile yapacakları
daha yoğun, daha derin müdahalelerin daha
makul sonuçlar doğuracağına dair görünürde pek
bir emare yok. Projeden başlıca iki şey anlaşılıyor:
Birincisi İstanbul’un bir destinasyon olarak daha
etkin, daha çarpıcı şekillerde pazarlanması, ikincisi
ise kentsel mekanın turizme uygun şekilde yeniden-üretimi
ya da yeniden yapılandırılması. Bu
durum, yukarıda söz edilen ve tarihsel nedenlerden
kaynaklanan gerilimli hallere yol açıyor. Turizm,
kentin “maalesef” bir türlü mutenalaşamayan güneyinin
geri-fethine (“re-conquista”) ya da “kuzeyli
alan”ın genişletilmesine payanda oluyor.
Bir örnek üzerinden gidersek: “İstanbullu turistler”
Balat-Fener turu yapmaktadır. Grup virane
halindeki –diyelim ki- Kantakuzenos Evi’nin önüne
geldiğinde sesler yükselir: “Ah, burası şimdi ne
güzel bir ‘küçük otel’ olurdu… Hayır, hayır, buraya
bir ‘gourmet restaurant’ çok daha iyi giderdi...”
Kuzey-İstanbullular, 1850’lerden itibaren terk
ettikleri Tarihi Yarımada’yı ve 1950’lerden itibaren
terk ettikleri Pera’yı kurtarılmış adacıklar bazında
geri-fethetmeye, kendi davranış, tüketim ve estetik
kalıpları içinde anlamlandırabilecekleri, için-
SALT014-İSTANBULLAŞMAK-371