Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

120 Slavoljub Gacović
Vlaha Pьsoderьci koji Stefan Nemanja daruje Crkvi Sv. Nikolaja u
Vranju. 420
Zatim, naselja koja se pominju u srpskim poveljama XIV veka
u okolini Prištine, Glogovice, Kamenice i drugde nalazimo sredinom
XV veka u Vidinskom sandţaku. Tako je Čučulaga na Kosovu
pomenuta verovatno kao Gornje i Donje Čučule, danas selo Čičil u
bugarskom Zagorju; Magura pomenuta kao Megurice u ataru sela
Radujevca kod Negotina; Makreš kao selo Makreš blizu Vidina;
Šarban kao selo Šarban kod Sokobanje; Kopilovce pomenuto kao selo
Kopilovci kod Vidina; Kračor kod Đakovice je verovatno Kračulovce
u nahiji Timok itd. 421 Ukoliko navedeni nazivi naselja ne ukazuju na
migraciju Vlaha/Arumuna ka severu, ukazuju na to da su Vlasi kao
nosioci ovih naziva postojali istovremeno kako na prostoru današnjeg
Kosova tako i na prostoru istoĉne Srbije i zapadne Bugarske.
Uostalom, o kontinuitetu ţivota etniĉkih Vlaha/Rumuna na ovom
prostoru svedoĉi i bezbroj leksiĉkih ostataka u jednom od najstarijih
srpskih dijalekata, prizrensko-timoĉkom, koji se prostire na liniji
Timok – Osogovo – Šara, onda mnoštvo rumunskih toponima na
istom prostoru 422 i zavidan broj sakralne arhitekture izgraĊene i
obnavljane, posve sigurno, za Vlahe Rumune i Aromune od strane
donatora – ugrovlaških vojvoda, od Radula I do Radula IV, tj. od kraja
XIV do poĉetka XVI veka na tlu Crnoreĉke i Fetislamske nahije, 423
420 St. Novaković, Zakonski spomenici, 414: Imena Vlahom’: Boleslavâ prïmikärâ,
sinâ mou Daboulâ i Raäl…, 415: A se vlasi P’soder’ci: Ra~änâ, Hranica, Romanâ…
421 S. Gacović, Etimologija slovenskih osnova u ojkonimiji Vidinskog sandţaka
XV i XVI veka, Zajeĉar, 1997, XXVXXVI, XXIXXXX.
422 Dorin Gamulescu, Toponimi rumunskog porekla u Crnoj Reci, Zbornik za
filologiju i lingvistiku XXX/2, Novi Sad, 1976, 105141; Slavoljub Gacović,
Romanizacija i romansko stanovništvo Timočke zone od I do XVI veka, Bor, Muzej
rudarstva i metalurgije Bor, 2012, 196271.
423 B. Kneţević, Ktitori Lapušnje, Zbornik za likovne umetnosti 7, Novi Sad,
1971, 3752; M. Đ. Milićević, Kneţevina Srbija II, Beograd, 1876, 882; M. Dimić,
Dopis iz Zaječara, Starinar VI1, Beograd, 1889, 230; Natpis je preuzeo Lj. Stojanović,
Stari srpski zapisi I (br. 390, 391), Beograd, 1983; M. Stanojević, Nekoliko
natpisa i zapisa u manastiru Krepičevcu i Lopušanskoj crkvi, Nastavnik 15, Beograd,
1904, 409412; F. Kanic, Srbija, zemlja i stanovništvo II, Beograd, 1985, 400401;
Đ. Bošković, Srednjovekovni spomenici severoistočne Srbije, Starinar, Nova serija, I,
Beograd, 1950, 206207; G. Balş, O biserica a lui Radul-cel-Mare în Serbia la Lopuşnia,
Buletinul Comisiunii Monumentelor Istorice, Bucureşti, anul IV, 1911,