Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

354 Slavoljub Gacović
koja je upušena „Gospodinu Banu Moravske Banovine” u Nišu.
„Gospodine Bane, (...) II. Nove generacije ovakvih sela, kao što je
Krivelj treba da se što energičnije srbizuju, pošto je ovo ’Vlaški
Elemenat’, na ţemu treba da rade sigurne i odabrane snage...” koje
verovatno treba da budu iz redova rumunskih (vlaških) „poturica”. Na
plakatu je štampana sva prepiska tuţilaca i optuţenih, Naţelstva sreza
Zajeţarskog, suda opštine Kriveljske, Banovinskog školskog odbora i
Kraljevske Banske uprave, gde je prikazan spor oko izgradnje nove
škole u naselju Cerovo, zaseoku sela Krivelja, koji je trajao od 5.
marta do 4. maja 1934. godine. Na tuţbu Koste Grujiša, bivšeg
narodnog poslanika, oblasnog poslanika i dugogodišnjeg predsednika
kriveljske opštine, naţelniku Sreza zajeţarskog gospodinu Markovišu,
otpisuje predsednik opštinske uprave u Krivelju gosp. M. Jankuciš
koji u pismu, izmeŤu ostalog, piše da „Navodi ţalioca Koste izloţeni u
taţ. II pod izrazom da je ovd. graĎanstvo ’Vlaški Elemenat’ uvreda su
i kleveta za ovd. graŤanstvo zato ih uprava odbija kao neistinite sa
najvešim gnušanjem”, a u sledešem pasusu nastavlja da „Ovdašnje
graĎanstvo nije ’Vlaški Elemenat’ kako ga Kosta naziva već su svi
pravi Srbi, i kao takvi u prošlim ratovima dali za odbranu Srbije i
proširenje današnje Kraljevine Jugoslavije 222. ţrtve – grobova.”
Iz navedenog teksta je svima jasno da Kosta Grujiš svoje
poltronstvo prema jugoslovenskim vlastima gradi na ideji da su
stanovnici Cerova, odnosno Krivelja „Vlaški Elemenat” koji treba što
energičnije srbizovati, a M. Jankuciš svoje poltronstvo gradi na ideji
da stanovništvo Cerova, odnosno Krivelja nije „Vlaški Elemenat” već
su pravi Srbi, a kao zalog svojih uverenja navodi 222 meštana, tj.
grobove meštana Krivelja, koji su svoje ţivote dali za Otadţbinu.
Naţalost, Jankucišu nije bilo jasno da su meštani Krivelja i kao
Rumuni (Vlasi) mogli poloţiti svoje ţivote za Otadţbinu ili
Domovinu Srbiju i da zbog toga nisu morali pošto-poto biti pravi Srbi.
Dokaz za to nalazimo na mnogim spomenicima ili spomen-ploţama u
svakom rumunskom (vlaškom) selu istoţne Srbije ţiji su ţitelji branili
svoju rodnu grudu u otadţbinskom ratu od austrougarskih okupacionih
snaga.
Jankucišev tekst s plakata me neodoljivo podseša na izjavu g.
Dušana Firoviša koju je dao Radio-televiziji „Fira” (Zajeţar) nakon
Treše sednice Izvršnog odbora Nacionalnog saveta Vlaha odrţanog u