Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 249
prosuditi. Postavlja se pitanje koje bi drugo stanovništvo osim
Rumuna moglo doši sa severa tokom XVII, XVIII i XIX veka u
istoţnu Srbiju a da se pritom vezuje za karpatsko podruţje. Na
postavljeno pitanje, koristeši se prouţavanjima Vladimira
Stojanţeviša i Tihomira ĐorŤeviša, Draškiš daje odgovor da su to
Vlasi, koji u srpskoj etnologiji predstavljaju porumunjene Srbe, i koji
nisu isto što i Rumuni. Evo i Draškoviševog teksta: „naseljavanje
Vlaha u severoistočnu Srbiju pretstavljalo bi, u stvari, (unutrašnje)
kretanje u okvirima šireg karpatsko-balkanskog područja uslovljeno
istorijskim prilikama.” 841 Za njega, dakle, naseljavanje Vlaha (nipošto
Rumuna) u istoţnu Srbiju predstavlja kretanje stanovništva u okvirima
šireg karpatsko-balkanskog podruţja zato što se, nastavlja Draškiš,
„na takvu etniţki veš izmešanu teritoriju (sa srpskim i vlaškim, tj.
porumunjenim stanovništvom – S. G.) u tursko doba tokom 17, 18. i
19. veka naseljava i srpsko stanovništvo s juga”, pa se zatim „tokom
19. veka dešavaju burna etniţka previranja koja još i danas traju, a
koja se u našoj istoriografiji smatraju ’veoma interesantnom
sociološkom i kulturno-istorijskom pojavom’”, 842 koju „u srpskoj
etnologiji tumače teorijom procesa porumunjavanja Srba u
današnjem rumunskom Banatu i Vlaškoj i njihovom ponovnom
vraćanju u Srbiju (inversnim porumunjenim) povratnim
metanastazičkim strujama.” 843 Ovde je sve postavljeno naglavaţke,
umesto da se govori o procesu asimilacije i posrbljavanju Rumuna
(Vlaha) u istoţnoj Srbiji, koji i danas traje uz pomoš Ministarstva
kulture i Ministarstva prosvete Republike Srbije na ţelu s
Nacionalnim savetom Vlaha, Draškiš piše ono što se ţesto ponavlja u
srpskoj istoriografiji i tumaţi u srpskoj etnologiji, tj. o seobi Srba u
Banat i Vlašku odakle nakon kratkog vremena dolaze kao Vlasi. Tako
„zateţeno ilirsko-traţko stanovništvo ... poznato pod nazivom Vlasi”
to više nije, jer su Vlasi „u spskoj etnologiji” zapravo porumunjeni
Srbi. Na drugom mestu u svom radu Draškiš kaţe da „Današnji
etniţki procesi na teritoriji severoistoţne Srbije, ţije je stanovništvo
nacionalno potpuno izjednačeno, mogli bi, zaista, biti kljuţ za
841 Miroslav Draškiš, Narodna kultura, 1970, 95.
842 Vladimir Stojanţeviš, Knez Miloš i istočna Srbija, Beograd, 1957.
843 Miroslav Draškiš, Narodna kultura, 1970, 94; Tih. ĐorŤeviš, op. cit., 1906;
Tih. ĐorŤeviš, op. cit., 1924.