Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

344 Slavoljub Gacović
Jordačijeviću iz Dušanovca, uruţeni su ordeni Sv. Kralja
Milutina.” 1070
Štaviše, i hramovi sagraŤeni u selima s rumunskim (vlaškim)
ţivljem koja su se nalazila u sastavu Bugarske, kao što su Halovo
(Sveta Petka), Gradskovo (Sveti ĐorŤe), Mali Jasenovac, Šipikovo
(Sveti Ilija) i Kovilovo (Sveti Prorok Ilija) posle Prvog svetskog rata i
jugoslovenskog ujedinjenja pripali su Timoţkoj eparhiji. Od tada se u
navedenim hramovima sluţba vrši iskljuţivo na srpskom jeziku, jer su
crkvene knjige na rumunskom, po zapovesti episkopa timoţkog, bile
povuţene iz upotrebe. Na osnovu kazivanja starih meštana iz
navedenih sela znamo da se za vreme turske i bugarske vladavine
sluţba u navedenim hramovima vršila na rumunskom jeziku, a što se
tiţe sela Šipikova, u Spomenici Timoţke eparhije to i piše: „Za vreme
turske vladavine i pod Bugarima sluţba se vršila najviše na
rumunskom jeziku... Od 1896. do 1920. bio je sveštenik Jovan
Florić”, 1071 koji je, sudeši po prezimenu, bio rumunskog (vlaškog)
porekla.
Dejan Krstiš i Dragan Kokoviš su u radu Dva zvonika a crkve
nema : Jedna savremena drama o religiji, politici i etničkom identitetu
Vlaha izneli sledeše: „Ideja da se u selu odrţava bogosluţenje na
rumunskom jeziku ima potkrepu i u prošlosti. Realizatori ove ideje
znaju za podatak iz ’Spomenice Timoţke eparhije’ da je sve do posle
Prvog svetskog rata, dok je njihovo selo bilo u Turskoj, a potom u
Bugarskoj (od 1878. godine), ovde vršena sluţba na rumunskom” 1072 i
da je tek od tada uvedena sluţba na srpskom. Razume se da episkop
Eparhije timoţke Justin Stefanoviš (19922014) nije imao sluha i
razumevanja za potrebe rumunskog (vlaškog) ţivlja u ovom i u
drugim selima da se sluţba odrţava i na rumunskom jeziku iako hram
Svetog Ilije u Šipikovu u vreme izgradnje 1905. i posvešenja 1907.
godine nije pripadao ili, još bolje, nije bio u vlasništvu Eparhije
1070
http://eparhija-timocka.org/njegova-svetost-patrijarh-srpski-u-timoţkoj-eparhiji/
1071 Spomenica Timočke eparhije : 1834-1934, Sremski Karlovci, 1934, 253.
1072 Zbornik od vodešeg nacionalnog znaţaja Odrţivost identiteta Srba i
nacionalnih manjina u pograničnim opštinama istočne i jugoistočne Srbije
pripremljen je u okviru projekta 179013 na Univerzitetu u Nišu – Mašinski fakultet, a
finansiran je od Ministarstva prosvete i nauke Republike Srbije.