Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 63
(Gervase de Tilbury), koje je napisano 1211. godine. U sedmom
poglavlju svoga dela nakon opisa Ugarske zemlje Gervazije nastavlja:
„exhinc, terram Gravati (Crobatiam) similiter pertransit, divisionem
capiens apud Brandiz super Danubium. Illic versus septrentionem sunt
Cumani, adorantes quidquid illis primo mane occurrit. Illic Gete et
Coralli. A divisione Danubii usque Constantinopolim sunt 24 dieti
versus eurum. Primo enim occurrit desertum Bulgarie, quod est terra
Blacti, ubi vicus Ravana et vicus Nifa...” 168 Beleška o Koralima pored
Geta podseša na dva ţuvena fragmenta iz Ovidijevog dela Pontica, u
kojem se ova dva antiţka naroda pojavljuju zajedno smeštena u
Scythia Minor, gde je pesnik bio u egzilu. Premeštanjem „getske”
zemlje s juţne strane Dunava na severnu i predstavljanjem „getskog”
naroda na politiţkom horizontu vizantijskog sveta u XIXV veku
severno od Dunava formira se jedan vaţan dokaz za podršku hipoteze
da je Gervazije prikupio informacije iz vizantijskog izvora moţda o
egzistenciji Geta na poljima kraj Dunava pored Kumana poţetkom
XIII veka. 169 Gervazije Tilburijski je romansko stanovništvo poţetkom
XIII veka iz Bugarske imperije na ţelu s Asanom, Petrom i
Kalojanom nazvao Vlasi (Blacti), a romansko stanovništvo severno od
Dunava u istom delu nazvao je Geti. 170
Vlasi. Etnos walch-walach je u antici meŤu Germanima
oznaţavao keltsku populaciju, zatim romanizovane Kelte i, na kraju,
sve Romane, Francuze, Italijane, Rumune itd. Od Germana su termin
u VIVII veku preuzeli zapadni i juţni Sloveni u jednom regionu u
kojem su obe populacije došle u kontakt s Romanima. Dati region se
moţe identifikovati, u svetlu mojih saznanja, sa gornjim i srednjim
tokom Dunava. Formu koja je posvedoţena kod juţnih Slovena, Vlah
(Vlasi), preuzeli su Romeji (Vizantinci) tokom X veka da bi njome
imenovali Rumune (Vlahe) Makedonije i Tesalije, na teritoriji gde
ţive Rumuni (Vlasi), Romeji (Grci) i Sloveni.
MeŤu izvorima koji su prvi zabeleţili neolatinske etnose na
karpatsko-staroplaninskom arealu jeste Geografija jermenskog pisca
168 Gervasius de Tilbury, Otia imperialia, M.G.H., SS., vol. XXVII, 370371.
169 S. Brezeanu, „Blachi” and „Getae” on the Lower Danube in the Early
Thirteenth Century, u: R.E.S.E-E, XIX, 1981, nr. 3, 602604.
170 S. Brezeanu, „Blachi” and „Getae”, 595604.