Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 347
Polazeći sa ovih gledišta, kao Mitropolit jednog susednog područja sa
Srpskom Patrijaršijom, pomislio sam se da podčinim Vašoj Svetosti jedan problem
koji mi je došao na znanje, a koji rešenje ne stoji u mojim nadleţnostima: problem
balkanskih vlaha sa Timočke Krajine. Kao što sigurno znate, ovi ljudi govore drugi
jezik, bili su dobri pravoslavci u toku vekova, ali sada rizikujemo da ih izgubimo,
nestajući u svetu neoprotestanata, ako ih ignorišemo i ne damo njima dotičnu paţnju.
Prirodno je da ţele i oni svojstvene sveštenike, Bogosluţenja u njihovom jeziku,
drugačije se otudjivaju od naše Pravoslavne Crkve, sa i bez naše volje. Podvlačim da
nije nikako reč da se oni izvuču iz jurisdikcije sestrinske Srpske Pravoslavne Crkve,
nego samo da im se da veća duhovna podrška, da im se prizna osobiti identitet, što
moţe da dodeli njima više poverenje u Crkvu i eparhiju u kojoj sredini oni ţive, tako
da prodire boţanska zahvalnost u njihovoj duši.
Ovim mišljenjima završavam ovo pismo, izvinjavajući se prema Vašoj
Svetlosti zbog toga što ne raspolaţemo pisaćom mašinom ćirilskim pravopisom i
poveravajući se svetim molitvama Vaše Svetosti.
Vaše Svetosti sasluţitelj,
Prepis originala sačinio S.G.
MITROPOLIT BANATSKI
I.P.S. Dr. Nicolae Corneanu
Mitropolitul Banatului
† Nicolae
Nerazumevanje Srpske pravoslavne crkve odrţalo se na
prostoru istoţne Srbije i poţetkom XXI veka. Naime, 2002. godine
„pred popis, navodno zbog podele ’ţutih listiša’ kojima su se graŤani
pozivali da se izjasne kao Vlasi-Rumuni, patrijarh SPC Pavle uputio je
’apel srpskom stanovništvu u Timoţkoj krajini’ da se ne odriţe ’svog
porekla i svoje krsne slave jer su ţuti listiši kojima im se nameše da se
u tekušem popisu izjasne kao Vlasi-Rumuni, delo zlonamernih
ljudi’. 1075 Iz ovog poteza patrijarha videlo se da SPC smatra da je
stanovništvo Timoţke krajine i severoistoţne Srbije srpsko ili srpskog
porekla, te da je nuţna reakcija na ’prorumunsku agitaciju’.” 1076
1075 „Apel patrijarha srpskom stanovništvu u Timoţkoj krajini”, internet portal
Blic online, 5. 4. 2002, internet [pristupljeno 2. 12. 2014]
http:/www.blic.rs/stara_arhiva/naj-novijevesti/23259/Apel-patrijarha-srpskomstanovništvu-u-Timoţkoj-krajini.
1076 Igor Novakoviš, Nenad ĐurŤeviš, Srpsko-rumunski odnosi i status vlaške
nacionalne manjine u Srbiji : Studija praktične politike, Beograd, ISAC fond, 2015,
6162.