Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

152 Slavoljub Gacović
Drugog svetskog rata i putem medija, najpre radija, a potom i
televizije.
Treša konstatacija koju iznosi Laziš da „vlaško stanovništvo …
govori nekom mešavinom srpsko-rumunskog jezika, koji je pravom
Rumunu teško razumljiv” ukazuje na velike i skoro nepopravljive
posledice drţavne asimilacione politike od vremena Kneţevine Srbije
pa do današnjih dana. Doduše, na ovom mestu valja navesti da su
Rumuni (Vlasi) Srbije govorili jezikom „koji je pravom Rumunu
teško razumljiv” ne samo zbog asimilacione politike srpskih vlasti veš
i zbog velikih promena u rumunskom jeziku izbacivanjem slavizama
nakon formiranja Kraljevine Rumunije.
Primera koje su srpski autori naveli o pretapanju pojedinih
srpskih porodica ili familija u vešinsko vlaško/rumunsko stanovništvo
i o pretapanju pojedinih porodica ili familija Vlaha/Rumuna u srpsko
stanovništvo ima napretek, ali šu i povodom druge Laziševe
konstatacije o mnogobrojnim vlaškim doseljenicima koji su ipak
„podlegli uticaju srpskog ţivlja vrlo brzo i lako se pretapali u Srbe”
izneti argumente koji ukazuju na osmišljenu sveobuhvatnu
asimilacionu politiku srpskih vlasti. Pre toga šu navesti nešto
materijala iz objavljenih studija srpskih autora koji na stereotipan
naţin prenose niţim potkrepljenu tezu o tzv. povlašenim Srbima, jer
je, kako navode Olivera M. Dumiš i Nebojša D. Đokiš, „pitanje Vlaha
u savremenoj Srbiji … slabo obraŤivano u srpskoj nauci” i da je
maltene „ono što je napisao Tihomir ĐorŤeviš pre gotovo jednog veka
u publikaciji ’The Truth concerning The Rumanes in Serbia’ 530 i
gotovo doslovno ponovio (na srpskom) u poglavlju o Vlasima u
monografiji ’Iz Srbije kneza Miloša’ 531 ostalo … i danas na snazi kao
zvaniţni stav srpske nauke”, 532 što je više nego poraţavajuše.
530 T. R. Georgevitch, The Truth concerning The Rumanes in Serbia, Paris, 1919.
531 T. R. ĐorŤeviš, Iz Srbije kneza Miloša, Beograd, 1924.
532 Olivera M. Dumiš, Nebojša D. Đokiš, Etnički sastav stanovništva u Homolju u
XVIII i prvoj polovini XIX veka, Nauţni skup „Homolje u mitu i istoriji”, Mitološki
Zbornik 30, Ţagubica Raţa, Centar za Mitološke studije Srbije, 2013, 280.