Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 319
prisajedinjenjem šest nahija Kneţevini Srbiji i formiranjem Timoţke
eparhije, posebno sa višim teološki obrazovanim sveštenstvom koje
dolazi iz Karlovaţke mitropolije, meŤu kojim je i episkop Timoţke
eparhije Gerasim Stojkoviš (18541865), koji je poţeo smenjivati
staro srpsko i rumunsko sveštenstvo novim srpskim teološki
obrazovanim. Na taj je naţin uz pomoš njih stvoren siguran oslonac za
još intenzivniji rad na podizanju mnogih bogomolja u rumunskim
(vlaškim) selima radi što boljeg ostvarenja srpske nacionalne politike
koju su zdušno protaţirali njegovi naslednici Evgenije Simeonoviš
(18651880) i posebno Melentije Vujiš (18911911), kao i spomenuti
Emilijan Piperkoviš (19211970).
U vreme spomenutog Gerasima Stojkoviša poţelo je
prikupljanje crkvenih knjiga na rumunskom jeziku i njihova zamena
knjigama na srpskom, što inaţe pada u vreme ujedinjenja Kneţevine
Vlaške sa Moldavijom i formiranja jedinstvene Rumunije 1859/62.
godine. Nekako u isto vreme parosi Timoţke i Braniţevske eparhije
istakli su spisak srpskih imena na vratima svojih hramova koja su se
novoroŤenim Rumunima (Vlasima) mogla davati, upisivati u knjige
roŤenih, a potom i krštenih i venţanih.
U izveštaju Rad Milovana Pejanovića koji je pisan za potrebe
Ozne (19481949?) na poţetku njene borbe protiv IB-a, a objavljen u
knjizi Vlasi u dokumentima Zaječarskog istorijskog arhiva, izmeŤu
ostalog, piše: „Crkva je uţinila dosta kod Vlaha na primeni srpskih
obiţaja, jezika itd. Od polovine XIX veka srpski sveštenici vršili su
bogosluţenje na staroslovenskom. Pod njihovim uticajem davana su i
srpska imena.” 1000
Asimilacija posrbljavanjem liţnih imena sprovodena je od
strane srpskih sveštenika tako što su rumunskoj (vlaškoj)
novoroŤenţadi prilikom krštavanja dodeljivali srpska imena umesto
rumunskih, a prezimena su dobijena dodavanjem -ov- i/ili -iš na oţeva
liţna imena. Ţesto su jednostavnim prevoŤenjem liţnih imena i
prezimena, kao npr. Florika, Florea i Floroviš dobivena imena poput
Cvetana, Cvetan ili Cvetko i prezime Cvetkoviš. 1001 Crkva je na taj
1000 Vlasi u dokumentima, 2009, 54.
1001 Moj deda-teţa (suprug roŤene sestre moje babe po majci) prilikom krštenja je
od kuma dobio ime Florea (Varalungoviš) i tako su ga zvali svi meštani sela Halova