Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 231
produkciji neki novi genetski inţenjering kojim Sloveni generišu
Rumune. Ovim je Đokiš otišao daleko od ideje kojom se samo
protaţira povlašavanje Srba od strane Rumuna.
Đokiš nas obaveštava da je Tihomiru ĐorŤevišu prilikom
putovanja kroz crnoreţki okrug 1905. godine priţao „jedan seljak u
selu Valjakonju, da je 1864 godine bio u Boljevcu učitelj neki Petar
Pavlović rodom iz Karavlaške, koji je imao vlaških knjiga i koji je na
silu terao svoje Ďake da ih čitaju i onoga je Ťaka kaznio, koji ne bi
hteo i ne bi mogao da nauţi vlaški da čita.” 775 Najpre valja objasniti
pomenute pojmove, kao što su Karavlaška, vlaške knjige i vlaški da
čitaju. Karavlaška je isto što i srednjovekovna Vlaška (Mala Vlaška ili
Oltenija u današnjoj Rumuniji), kao što je recimo Karabogdanska
današnja Moldavija. Vlaške knjige su zapravo rumunske knjige, a
vlaški da čita je isto što i rumunski da čita. Uţitelj srpskoga imena i
prezimena Petar Pavloviš uţio je, dakle 1864. godine decu rumunski
da čitaju iz rumunskih knjiga. Naţalost, ne znamo da li samo
vlašku/rumunsku decu iz boljevaţkih vlaških/rumunskih sela ili i
srpsku decu, jer ako je poduţavao samo vlašku/rumunsku decu onda je
to u redu s obzirom na to da ih je, pored ostalog gradiva, poduţavao i
maternjem rumunskom jeziku, ali ako je uţitelj srpskoga roda došao iz
Karavlaške da poduţava i srpsku decu rumunskom jeziku, smatram da
to nije ţinio s nekim unapred osmišljenim planom rumunizacije, veš s
dobrom namerom da se jezički jaz koji je postojao izmeŤu vlaške i
srpske dece i koji je verovatno generisao ţeste nesporazume i
svakodnevne zaŤevice, takoreši „izbriše” i da na taj naţin pribliţi
jedne drugima radi bolje meŤusobne komunikacije bilo na srpskom
bilo na rumunskom jeziku.
Lekar po profesiji, Đokiš je 1887. godine bio „kao vojni lekar
sa pukovnikom poţ. Ljubom Jovanovišem u regrutnoj komisiji po
crnoreţkom okrugu” 776 kada mu se „jedan seljak iz srpskog sela
Sumrakovca”, kako kaţe, poţalio, a mi mu moramo verovati na reţ,
da „okruţni naţelnik iz Zajeţara premešta opštinu iz srpskog sela
Sumrakovca u vlaško selo Šarbanovac u kome se selu samo vlaški
govor čuje. I sad mi Srbi starosedeoci ţiji su pretci sa Kosova došli u
775 Jovan Đokiš, op. cit., 380.
776 Jovan Đokiš, op. cit., 355356.