Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 169
Uţitelj Dragoslav D. Petkoviš i nazive sela u Rumuniji koja su
srpskog porekla smatra pokazateljima povlašavanja Srba. On kaţe:
„ova imena najbolji su svedok da su to čisto srpska sela, i da su
pradedovi današnjih stanovnika u tim selima bili Srbi – a njihovi
potomci povlašeni Srbi.” 573 Uţitelj bi morao znati da ojkonimi,
toponimi, hidronimi, oronimi ili bilo koji drugi geografski nazivi
ukazuju samo na stanovnike koji su nekada davno tu obitavali, a ne
ukazuju na to da današnji stanovnici rumunske nacionalnosti
neizostavno moraju biti potomci tih davnašnjih srpskih stanovnika
koji su nestali u procesu asimilacije. Drugim reţima, to znaţi da su
stanovnici u selima sa srpskim nazivima bili Srbi dok se nisu odselili
npr. u Rusiju, a sa prostora Banata, Erdelja ili Vlaške došli su Vlasi,
odnosno Rumuni ţije prisustvo u selima sa srpskim nazivima ne
ukazuje automatski na to da su potomci povlašenih ili rumunizovanih
Srba. Da su stanovnici tih sela o kojima govori uţitelj Petkoviš
srpskoga porekla, oni bi u svom vokabularu saţuvali podosta srpskih
reţi, a u tradicionanoj kulturi ponešto od srpskih obiţaja i odevnih
predmeta iz srpske tradicionalne nošnje, ali on o tome ne govori ništa.
Jovan Đokiš nastavlja u istom maniru: „U Vlaškoj i dan danas
ima čitavih sela, čiji su stanovnici pravi Srbi. Od tih sela jedno se zove
Srbica. Ali danas u tim selima svi govore vlaški. Danas stanovnici tih
sela niti znaju da su srpskog porekla, niti znaju srpski jezik…”. 574 Po
ţemu su onda oni Srbi? Kakvi su to Srbi u Srbiji koji znaju da su
srpskog porekla i ne znaju srpski jezik? Zato ne moţemo govoriti o
rumunskom stanovništvu Vlaške kao o pravim Srbima, barem ne o
onima koji govore rumunski (vlaški), a ne znaju srpski jezik, niti znaju
da su srpskog porekla. Đokiš zatim nastavlja: „Bilo je Srba, koji su
ţiveši u vlaškim krajevima i sasvim poprimali: vlaške običaje, vlaško
odelo i vlaški jezik, a svoj srpski jezik sasvim zaboravili. Ali su ipak
znali, da su oni srpskog porekla.” 575 Po Đokišu Srbi ţas znaju, ţas ne
znaju da su srpskog porkla, prema potrebi. Koji su to Srbi i kako je
moguše da ništa ne znaju o svom srpskom poreklu, osim – imam ideju
573 Dragoslav D. Petkoviš (uţitelj). Narodno predanje o mestima, u: Karadţiš: list
za srpski narodni ţivot, obiţaje i predanja, Aleksinac, god. II, br. 5, maj 1900, 87.
574 Jovan Đokiš, op. cit., 286287.
575 Jovan Đokiš, op. cit., 286287.