Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 339
druge strane knez Mihailo naslika ali samo bez nimba”. 1053
Jednostavno reţeno, gledajuši zidno slikarstvo koje je prikazano
u hramu Svete Trojice u Negotinu i u hramu manastira Bukovo, vernik
srpskog porekla mogao je vizuelno primiti k znanju sve o srpskim
vladarima, nacionalnim svecima pa i uopšte uzev o istoriji srpskog
naroda, ali ukoliko je bio rumunskog (vlaškog) porekla iz okolnih
sela, nije mogao dobiti ni nagoveštaj o svojim vladarima i svojoj
nacionalnoj istoriji. Toliko o bratskoj ljubavi u hriššanstvu koje se
negovalo u hramovima Timoţke eparhije poţev od druge polovine
XIX veka do danas.
U hramu Svetog ArhanŤela Mihaila u Mihajlovcu na zidovima
središnjeg traveja nalaze se figure svetih srpskih vladara. Na
severnom su predstavljeni Sveti Stefan Dečanski i Sveti knez Lazar.
Nasuprot su smešteni Sveti kralj Milutin i Sveti car Uroš. Na red
srpskih svetitelja nadovezuju se predstave kneza Miloša i Mihaila
Obrenovića, smeštene na boţnim zidovima zapadnog traveja. Na
juţnom zidu je medaljon sa poprsjem kneza Miloša, dok je njegov
pandan na severu knez Mihailo. Moţe se reši da je „Uvrštavanje prvih
Obrenoviša u slikani program prvenstveno … imalo povod u istoriji
nastanka samog naselja i njegove crkve. Knez Miloš Obrenoviš,
zajedno sa sinom Mihailom, imao je u tome glavnu pokroviteljsku
ulogu, što je i memorisano njihovim predstavama na zidovima
hrama.”, 1054 ali to svakako nije bila prepreka da se i stare „vlaške”
ikone koje su Rumuni (Vlasi) sa Velikog ostrva prilikom selidbe
poneli sa sobom postave na ikonostas hrama u naselju koje je dobilo
ime po Mihajlu Obrenovišu, sinu kneza Miloša. Jedna od tih tzv.
„vlaških” ikona bila je ikona sa predstavom Hrista iz 1819. godine i
potiţe iz „crkve hronološki starije od mihajlovačkog hrama”, 1055 ali je
svejedno bila sklonjena sa ikonostasa po naredbi episkopa Melentija
prilikom njegove kanoniţne vizitacije samo zato što je natpis na njoj
bio na „vlaškom”. Jednom je episkop Melentije „došao ... u sukob sa
ĐorĎem Krstićem povodom rasporeda ikona za crkvu u Mihailovcu.
On je zahtevao da se iz nacionalnih razloga naslikaju ličnosti srpske
1053 Nenad Makuljeviš, op. cit., 2007, 76; AS-MPs-c, g. 1900, B-3248.
1054 Irena Široviš, Crkva Svetog ArhanĎela Mihaila u Mihajlovcu, u: Sakralna
topografja Negotinske Krajine, priredio Nenad Makuljeviš, Negotin 2012, 121.
1055 Irena Široviš, op. cit., 2012, 122.