Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

136 Slavoljub Gacović
Negotinske Krajine odselili Srbi, pa su se tek onda doselili Rumuni
(Vlasi).
Samo je u Rumunsku zemlju (Țara Românească), prema
popisima u periodu od 1739. do 1831. godine, migriralo iz
Transilvanije 16.710 familija „Ungureana” juţno od Karpata, što
ukupno biva oko 80.000 duša. 485 Tokom XVIII veka, taĉnije 1771.
godine, a posebno nakon dekreta iz 1775. godine, koji je trebalo da
poboljša poloţaj seljaka, 10.000 njih je otišlo u hajduke, a talas
migracije je iznova krenuo u svim pravcima van zemlje. „Moldavski
seljaci kreću se ka Bukovini, Besarabiji i Dobrudţi, a vlaški ka
Transilvaniji, Srbiji i Bugarskoj. Uzalud se reke budno nadgledaju,
kao da je stanje opsade; emigranti prelaze tamo gde nema vojske.
Emigracija je zimi naroĉito velika, kada je smrznuti Dunav uvek
otvoren most.” 486 Nakon ustanka u Transilvanji 1784. godine na ĉelu
sa Horeom (Horea) nastavljaju se migracioni procesi. Samo tokom
jedne godine (1786) u migrcijama sa teritorije ustanka kojim je
obuhvaćeno 330 sela migrira ka jugu preko deset hiljada duša, 487
odakle se naseljavaju uglavnom u Homolju. Na primer, ime Krišćan
postoji u Gornjanima, a jedan od voĊa ustanka u Erdelju bio je Krišan
(Crișan). 488 U jednom izveštaju poslatom vlastima u Beĉu od
zastupnika ujedinjenog sveštenstva Transilvanije zaprepašćeno se
ukazuje na mnogobrojnu populaciju koja je obuhvaćena migracijama:
„Cela Transilvanija dolazi kod nas!” (tota Transylvania ad nos
venit), 489 tj. seli se na prostor Banata, ĉiji jugozapadni deo danas
vlaška naselja, pa je zanimljvo postaviti pitanje: Zašto bi se Rumuni naseljavali u
vlaškim naseljima ako oni nisu istoga porekla sa Vlasima?
485 Șt. Meteș, Emigrări românești din Transilvania în secolele XIIIXX, București,
1935, 156157.
486 E. Regnault, Histoire politique et sociale des Principautes Danubiennes, p.
319, preuzeto od: Tihomir R. ĐorĊević, op. cit., 2006, 25.
487 Șt. Meteș, p. cit., 146.
488 Vlasi u dokumentima, 94.
489 Ion Conea, Tota Transylvania ad nos venit, u: Geopolitica și Geoistoria, II,
1942, 1123: „Si quidem a tempore illo, quo episcopus non unitus hancce provinciam
subingressus et, atque exinde Ecclesia dei discissa et dismembrata tanta ex hoc populo
millia ad exterras regionis subinde transmigrabant, ut ipsi Moldavi Valachique populi
hominum ad se venientium turmis stupefacti vociferari auditi sint: tota Transylvania
ad nos venit”.