Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

338 Slavoljub Gacović
zbilo se upravo u negotinskoj crkvi 1901. godine.” 1047 TakoŤe, po
mišljenju Igora Borozana, „Dinastička lojalnost postala je nuţnost.
Liţnost aktuelnog suverena kralja Aleksandra Obrenovića, postala je
na indirektan naţin i deo uobličavanja verbalno-vizuelnog narativa
negotinske crkve. Slike svetih Nemanjiša tipološki su definisale novu
lozu Obrenoviša, drevni kraljevi postali su otelotvorene slike novih
vladara, dok je crkva postala dinastički agitacioni prostor.” 1048
U Crkvi Svete Trojice u Negotinu nije izostavljena srpska
nacionalna tematika ikonostasa. „Velike istorijske kompozicije bile su
jasne i razumljive. Hor srpskih arhiepiskopa i srednjovekovnih
vladara bio je prepoznatljiv. Slike su vizuelizovale jedinstvo trona,
(srpske – S. G.) nacije i vere.” 1049 Snaţan kult koji se tokom XIX veka
formirao „oko liţnosti prvih Nemanjiša, na negotinskom ikonostasu
doţiveo je svoju punu vizuelnu afirmaciju.” 1050 Tako je „sveta istorija
nacije i crkve postala ... jedna priča. Sveti put nacije postao je
vizuelni album slika, predmet psihofiziţke veţbe, angaţovane
meditacije s ciljem produbljivanja i održavanja patriotskog
zanosa.” 1051
Slikarski program sa punim srpskim nacionalnim obeleţjima
formulisan u negotinskoj crkvi postao je uzor i drugim crkvama
Timoţke eparhije. Tako je u crkvi manastira Bukovo „nacionalno
dominantno u ikonografskom repertoaru... naslikani su Sveti Simeon i
Sava... Sveti Evstatije, Joanikije Patrijarh Srpski i Danilo Arhiepiskop
Srpski... Sveti Stefan Prvovenčani, Knez Lazar i Stevan Visoki Despot
Srpski... Sveti Stevan Kralj Dečanski... Car Uroš... Sveta majka
Angelina... Sveti Kralj Milutin... Sveti Nemanja I” itd. 1052 Uz obiman
nacionalni program, episkop Melentije se sloţio sa arhimandritom
Gavrilom da „pozadi nad zapadnim vratima, koja su samo prost ulaz i
nisu deo crkve ... da (se – S. G.) s jedne strane car Dušan, a da se sa
1047 Igor Borozan, Crkva Svete Trojice u Negotinu, u: Sakralna topografja
Negotinske Krajine, priredio Nenad Makuljeviš, Negotin 2012, 162.
1048 Igor Borozan, op. cit., 2012, 162.
1049 Igor Borozan, op. cit., 2012, 163.
1050 Igor Borozan, op. cit., 2012, 168169.
1051 Igor Borozan, op. cit., 2012, 164.
1052 Nenad Makuljeviš, op. cit., 2007, 77.