Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 19
Frankenstein), evidentne dokaze da su Rumuni direktni potomci
rimskih doseljenika (existimamus tamen, variorem esse illam
sententiam qua statuitur, e colonis eos Romanis, Trajani imperatoris
... supermanisse: sicuti idem, Romae columna Trajana et in
Transilvania, multae Romanae inscriptiones et monumenta lapidea
testantur). Po njegovom mišljenju, meŤu svim ţiteljima Transilvanije
„najstariji su Rumuni, koji su se nekada na latinskom nazivali
Romani/Rumuni”. 5
U delu Origines et occasus Transsilvanorum autora L. Tepelta
(Töppelt) objavljenom 1667. godine, na osnovu prouţavanja antiţkih
autora i humanista koji su se bavili problemom porekla rumunskog
naroda, iznosi se zakljuţak da su Rumuni potomci Romana/Rimljana
(Atque istorum Romanorum reliquias esse Valachos et Moldavos
certum esse). 6
Nakon svih navedenih autora pojavljuje se delo Ivana Luĉića
(Iohannes Lucius) objavljeno u Amsterdamu 1666. godine, kojim je
dao veliki doprinos u rešavanju pitanja porekla i kontinuiteta
Rumuna. 7 Poznajuši istoriju nastanka Trajanove Dakije poţetkom II
veka i njenog napuštanja u drugoj polovini III veka od strane
Aurelijana, kada je na desnoj obali Dunava u provinciji Moesia
Superior formirana nova provincija Dacia Nova (Dacia Ripensis i
Dacia Mediterranea), Luţiš dolazi do zakljuţka da današnji Rumuni
nisu mogli nastati na levoj obali Dunava, tj. da nisu rezultat mešavine
Daţana i rimskih kolonista, nego su oni docnije, pomešani sa
Bugarima, prešli na levu obalu Dunava.
Krajem XVII veka Pal Lisnjai Kovaţ (Lisznyai Kóvács Pál),
poreklom Sekuj, navodi da se u Trajanovoj Dakiji formirao jedan nov
narod mešavinom rimskih doseljenika i domaših Daţana. 8 TakoŤe je
5 V. Frank von Frankenstein, Breviculus Originum Nationum et praecipue
Saxonicae in Transsilvania, 1666, 2122; C. Göllner, op. cit., 81.
6 G. Togan, Zur Frage der Herkunft und Sprache der Rumänen bei Laurentius
Toppeltinus, u: Forschungen zur Volks- und Landeskunde, XI, 1968, nr. 2, 5558.
7 Ioannis Lucii, De regno Dalmatiae et Croatiae libri sex, Amstelaedami 1666,
284286.
8 Nicolae Stoicescu, O falsă problemă istorică – discontinuitatea poporului
român pe teritoriul strămoșesc, București, Editura Fundației Culturale Române, 1995,
17.