Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 199
sporazumevaju srpski” i nastavlja: „Rumuni su poznati po tome što u
prisustvu onih koji ne znaju rumunski, bolje reći onih koji nisu
Rumuni, ne govore rumunski. Nije bitno da li je prisutna jedna ličnost
koja ne govori rumunski, a dva ili pet Rumuna – oni neizostavno
prelaze na razgovor srpskim jezikom.” 681 Zapaţanja koja je iznela
Maluckov za Rumune u Banatu istovetna su i za Rumune (Vlahe)
istoţne Srbije. Natoševiš bi za ovo rekao da je posredi posrbljavanje
rumunskog ţivlja, a Maluckov naglašava da je posredi „lepota i tuga
tog zajedničkog ţivljenja.” 682
Rekao bih da nije ţudo što za Natoševiša na prostoru juţnih
Slovena nema mesta za Rumune (Vlahe) jer on i u drugim narodima
vidi samo Srbe, po onoj Vukovoj krilatici „Srbi svi i svuda”
(nastaloj u vezi sa štokavcima), a njihova narodna imena smatra
lokalnim imenima srpskog naroda. Evo celovitog Natoševiševog
teksta o tome: „U nas ima čitavih krajeva, koji ni svoga narodnoga
imena ne znaju, nego se drţe i kaţu Slavonci, Hrvaćani, Dalmatinci i
drugo, samo ne Srbi. Ja ih znam tako sramotnih, da se uvreĎeni
nalaze, kad im ko kaţe da su Srbi, a Srbi su.” 683 Za Natoševiša svi
Slavonci, Hrvašani (= Hrvati) i Dalmatinci su Srbi, a to su zapravo
regionalni narodni nazivi za Hrvate nastali po nazivima provincija.
Taţno je, moţda u Dalmaciji i Slavoniji ţive i dobegli Srbi iz srpskih
krajeva krajem XV i tokom XVI i XVII veka koje su zauzeli Turci. 684
Pritom ne mislim na prostor Dalmacije sve do reke Cetine gde se i
ranijih vekova pored Hrvata i Cetinskih Vlaha (XIVXV vek) 685 u
istorijskim izvorima pominju i Srbi. 686
681 Mirjana Maluckov, Etnički odnosi Srba i Rumuna u Banatu, Etniţki odnosi
Srba sa drugim narodima i etniţkim zajednicama, Posebna izdanja, knj. 44, Beograd
1998, 149.
682 Mirjana Maluckov, op. cit., 149.
683 Đ. Natoševiš, op. cit., 116.
684 Aleksa Iviš, Migracije Srba u Slavoniju tokom 16., 17. i 18. stoleća, Prvo
odeljenje – Naselja i poreklo stanovništva po arhivskim dokumentima, knj. 21,
Subotica, SKA, SEZ, knj. XXXVI, 1926.
685 Ante Miloševiš, Stećci i Vlasi. Stećci i vlaške migracije 14. i 15. stoljeća u
Dalmaciji i jugozapadnoj Bosni, Split, Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture
Split, 1991, 163; Ante Miloševiš, O problematici stećaka iz dalmatinske perspektive,
Godišnjak/Jahrbuch, 42, Split, 2013, 90: „U povijesnim ispravama srednjeg vijeka
etniţka zasebnost Vlaha dobro je potvrŤena mnogim podruţjima Balkana, a posebno