Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 129
JevĎenija i Laudona po poznatoj sistemi kolonizacije ... kojom se ide
na to da se ubiju narodnosti za koje drţava ne mari ili od kojih se boji.
Sa Vlasima pak nije Austrija mogla biti tako brzo na ĉisto. Ona ih je
raselila da utisne svoj nemački elemenat u njihovu staru postojbinu i
to joj je izišlo za rukom.” 453 MeĊutim, postavlja se pitanje da li je
1690. godine doseljeno stanovništvo sa juga pored srpskog zateklo i
rumunsko (vlaško) stanovništvo, tj. „ono koje potiĉe još iz vremena
srednjovekovne Srbije”. 454 Kakav god odgovor imali, u etiogenezi
stanovništva istoĉne Srbije „zastupljena je i vlaška komponenta, koja
ne mora biti samo autohtona već i preneta doseljavanjima sa juga”. 455
MeĊutim, mnoštvo rodova tzv. starinaca koje su zabeleţili mnogi
autori na prostoru od Morave do Timoka i meĊu srpskim i meĊu
vlaškim stanovništvom u ediciji Naselja i poreklo stanovništva pod
rukovodstvom Jovana Cvijića svakako potvrĊuju, pored brojnih i
ĉestih migracija stanovništva, da postoji kontinuitet stanovništva u
mnogim naseljima. 456 Ipak, Mijatović smatra da su se „vlaški” rodovi
kasnije doselili kada kaţe: „U oblasti ţive Srbi i Rumuni. Srbi su u
većini, pre su se doselili i zauzeli bolje poloţaje. Rumuni su se docnije
doselili i to ponajviše za vreme turske vladavine.” Povodom ovog
Mijatovićevog iskaza Miroslav Draškić i Nikola Pantelić se osnovano
pitaju: „Kako su mogle vlaške porodice kasnije da se nasele od srpskih
ako su došle za vreme turske vladavine”, a malo zatim iznose svoje
mišljenje da je „Ovo svoje tvrĊenje Mijatović ... svakako zasnovao na
mišljenju Tihomira ĐorĊevića, koji je Vlahe istoĉne Srbije nazvao
Rumunima i pokušao njihovo poreklo da objasni dosta jednostrano,
preseljavanjem Srba u Rumuniju gde su se oni romanizovali i ponovo
vraćali u Srbiju.” 457 Draškić i Pantelić kaţu da „meĊu Vlasima ... kao i
meĊu Srbima ima starijih doseljenika i verovatno starinaca kao i
453 Kosta Popović, Put licejskih pitomaca (jestastveničkog odeljenja) po Srbiji
godine 1863, Beograd 1867, 83.
454 Miroslav Draškić, Nikola Pantelić, Razmatranja o stanovništvu Resave,
Glasnik Etnografskog muzeja, 2829 (19651966), 21.
455 Miroslav Draškić, op. cit., 21.
456 Stanoje Mijatović, Resava, Srpski etnografski zbornik XLVI, Beograd, 1930,
185. i dalje.
457 Tih. ĐorĊević, Kroz naše Rumune, Beograd, 1906; Tih. ĐorĊević, Iz Srbije
kneza Miloša (stanovništvo naselja), Beograd 1924, 90. i dalje.