Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 267
Ţabara su zastupljeni u znatno manjem broju’. 898 Na sliţnim
pozicijama je i autor o vlaškoj etniţkoj zajednici 899 u Negotinskoj
Krajini,” zakljuţuje Biljana Sikimiš u trinaestoj napomeni svoje
rasprave. 900
Zakljuţcima Vesiša pridruţuje se i Vidosava Stojanţeviš, koja
navodi da „u drugoj polovini i krajem 19. veka vlaški i rumunski
doseljenici na podruţju Đerdapa, pa i severoistoţne Srbije u celini,
smatraju se u osnovnim etnografskim i govornim obeleţjima za Vlahe
– ’vlaški varijetet’, ali u politiţkom pogledu, o nacionalnoj pripadnosti
sebe smatraju za Srbe.” 901 Bez obzira na to što Vidosava Stojanţeviš
svoju studiju objavljuje poţetkom XXI veka, u njoj se osešaju recentni
ostaci razmišljanja XIX veka u tome što se doseljenici na podruţju
Đerdapa još uvek dele, po njenom mišljenju, na Vlahe (verovatno
posrbljene Srbe) i Rumune. Koriššenje sloţenice za stanovnišvo koje
po etnografskim i jeziţkim obeleţjima ima „vlaški varijetet”, ali u
politiţkom pogledu pripada srpskoj naciji ukazuje na rumunsko
(vlaško) stanovništvo koje je pod viševekovnom presijom srpskih
vlasti gotovo posrbljeno, asimlovano.
Vidosava Stojanţeviš na istoj strani svoje studije navodi ko je
odgovoran za asimilaciju rumunskog ţivlja, pa kaţe da je
karakteristiţno „da su Rumuni prebegavali u Srbiju” i njihov
„ravnopravan graŤanski poloţaj u društvu, sloboda liţnosti i poseda...
uţinili su da se i ova najnovija migracija Vlaha-Rumuna poţela
prilagoŤavati... noseši najţešše svoje ime, koje im je obeleţavalo
poreklo, po ţemu su se razlikovali od svih ostalih (nadimak „Caran”,
„Ungurjan”, „Vlah”), veš od druge polovine 19. veka poţinju
postepeno, ali stalno da se asimiluju sa zateţenim stanovništvom.
Ovaj najnoviji proces simbioze vršio se pod uticajem srpske državne
uprave, crkve i škole, vojne službe ... u pravcu uključivanja
(integracije) vlaško-rumunskih doseljenika u društveno-političku
898 Miladin Ţ. Vesiš, op.cit., 115
899 M. Marjanoviš, Društvene i kulturne promene u selima vlaške etničke
zajednice Negotinske Krajine, Posebna izdanja knj. 22, Beograd 1981.
900 Biljana Sikimiš, op. cit., 189, napomena. 13.
901 Vidosava Stojanţeviš, Etno istorijski procesi u istočnoj Srbiji u 19. veku,
Negotin 2003, 215.