Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

96 Slavoljub Gacović
Romanorum), 310 koji se sada ponovo, ali ne definitivno u celosti, zbog
Ugara poĉinju seliti na jug. Da je Anonimusova tvrdnja o Vlasima
krajem IX veka na prostoru današnjeg Srema taĉna, potvrĊuju
kazivanja prezbitera Dukljanina s kraja XII veka (verovatno 1172),
koji kaţe da je srpski knez Belo, naslednik Ĉaslava Klonimirovića
(933960), bio prinuĊen da ratuje sa Sermani-ma i Ugrima (Sermani
congregantes se cum Ungaris) i da je u sukobu kod mesta Bijeljina
(Bellina) na prostoru današnje Semberije (< sëmbër „kmet” < сęбъръ
„srpski kmet”) 311 u Bosni odneo potpunu pobedu, 312 najverovatnije
krajem X ili poĉetkom XI veka. Ugri su tom prilikom zatraţili mir, a
Belo im je obećao mir pod uslovom da ubuduće ne smeju preći reku
Savu, i to od mesta gde istiĉe do ušća u veliku reku Dunav (... a loco
unde surgit et sicut currit usque quo intrat in magno flumine
Donavi). 313 Shodno Dukljaninovom kazivanju i Kekavmenovom
podatku u Strategikonu (Sovety i rasskazy) o Srbima, koji ţive na
obalama Save, gde su donedavna ţiveli Vlasi ( ), Srbe
ne oĉekujemo istoĉno od ušća Save, kao ni severno odatle, pošto
ratuju sa Sermani-ma, tj. Sremcima, koji se nalaze pod vlašću Ugara
sve do njihovog osvojenja od strane Romanije i formiranja teme
Sirmium, koja je obuhvatala gradove Paristriona do Vidina (...
310 G. Popa-Lisseanu, Anonymus, 31-32: ... et laudabant eis terram Pannonie ultra
modum esse bonum. Dicebant enim, quod ibi confluerent nobilissimi fontes aquarum
Danubius et Tyscia et alii nobilissimi fontes bonis piscibus habundantes, quam terram
habitarent Sclavi, Bulgarii et Blachii ac pastores Romanorum. (prevod: ... i hvališe
zemlju Panoniju da je izuzetno dobra. Jer, rekoše da tamo teku najpoznatije reke,
Dunav i Tisa i druge veoma poznate vode, pune kvalitetne ribe. Na ovoj zemlji ţive
Sloveni, Bugari i Vlasi, odnosno pastiri Rimljana.)
311 I. Popović, Istorija srpskohrvatskog jezika, Novi Sad, Matica srpska, 1955, 49,
51. Rum. sâmbri®e „isplata nadniĉaru, najamniku”.
312 V. Mošin, Ljetopis popa Dukljanina, Zagreb, 1950, 72.
313 V. Mošin, op. cit. 72; Bogumil Hrabak u svojoj raspravi (Bogumil Hrabak, op.
cit., 39) navodi da ih je „još poĉetkom XVI veka bilo ... i u njihovoj staroj postojbini”,
odnosno u Sremu.
313 Bryennios, 100.2021.