Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

268 Slavoljub Gacović
zajednicu srpskog naroda.” 902 Vidosava Stojanţeviš gubitak
identiteta i nestajanje Rumuna (Vlaha) sa prostora istoţne Srbije vidi
iskluţivo pozitivno, kao uključivanje (integraciju) tog stanovništva u
društveno-političku zajednicu srpskog naroda, a ne kao asimilaciju
„pod uticajem srpske drţavne uprave, crkve i škole, vojne sluţbe”.
Biljana Sikimiš u svojoj raspravi povodom asimlacije Rumuna
(Vlaha) kaţe da „Razmišljajuši o konstatacijama Tihomira ĐorŤeviša
o „slabom moralu” i „sujeverju” Vlaha, francuski teoretiţar Dejan
Dimitrijeviš citira mišljenje jednog monaha iz manastira Vitonica koji
’nikad nije video narod koji tako malo poštuje religiju i Crkvu kao što
su to okolni Vlasi’ i zapaţa da je ’komunizam učinio uslugu
Rumunima (Vlasima) jer je u svojoj borbi protiv crkve osnaţio
domaću religioznost’. 903 Ovaj autor – kaţe Sikimiš – smatra da se
srpski identitet Vlaha ne konstituiše preko Crkve – prisutne na
lokalnom nivou. Crkva se smatra za previše opasnu po tradicionalnu
društvenu i religijsku praksu – koja inače garantuje rumunski (vlaški)
identitet u lokalnoj zajednici. Pripadanje srpstvu zapravo je izvršeno
putem Države.” 904
U prilog osmišljenoj asimilaciji Rumuna (Vlaha) istoţne Srbije
koju su vodile drţavne vlasti Srbije u drugoj polovini XIX veka
naveššemo tekst Jordana Pavloviša: „Zabranili su seljacima nošnje:
bele zubune, gunj i ţakšire, bele šubare, pa i crne, zvane brsanje.
Ţandarmerija je nosila makaze u dţepovima, pa, kad vide Vlaha sa
velikom šubarom, zaustave ga, skinu mu šubaru i ošišaju je, još ako je
bela oni je povaljaju malo po kanalu. Ili, kad vide Vlaha sa belim
ţakširama i u belom zubunu i gunju, oni ga obore i povaljaju u kanalu
pored ploţnika, da mu zacrne odešu. To se najviše dešavalo u
Zajeţaru sa Crnoreţanima. Plakali su Vlasi, škripali zubima, niko se
nije našao da ih zaštiti. Jedino su znali za Adama Bogosavljeviša iz
Koprivnice, poslanika u Skupštini, koji je imao razumevanja za
902 Vidosava Stojanţeviš, Etno istorijski procesi u istočnoj Srbiji u 19. veku,
Negotin 2003, 215.
903 D. Dimitrijevic-Rufu, Rites de passage, identité ethniljue, identité nacionale,
Le cas ďune communité roumaine de Serbie, Terrain 22, 131132.
904 D. Dimitrijevic-Rufu, op. cit.,, 133; Biljana Sikimiš, op. cit., 189.