Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 41
tъkъmo, а tocmi; temniță; naposletku în (i î?) za ǫ: mîndru „lukav” <
mǫdrъ, gînscă (gîscă) < gǫsьka.” 85
MeŤu apelativima slovenskog porekla nalazimo – kaţe Popoviš
– i „stare srpske elemente, kako je, uostalom, pretpostavio Kapidan.
Takvi bi, po njemu, bili oni sluţajevi gde mesto în za ǫ nalazimo rum.
un (um), koje kao da ukazuje na srpskohrvatsko potonje u: muncă,
luncă, poruncă, scump... logiţno (je) da Rumuni u Srbiji i Bugarskoj
prime i srpske i bugarske elemente, bar u ta prva vremena. Tako se
dogodilo sa rumunskim susedima Arbanasima: oni su od prvih dana
pretrpeli i srpski i makedonski uticaj.” 86
U nastavku Popoviš ponovo citira Kapidana koji „istiţe da i
jedna vaţna rumunska reţ: grai „govor” nalazi svoje objašnjenje u
srpskohrv. graja „galama”. Što se, pak, tiţe pojave rumunskoga e, i
mesto ea za ě (vétrilă, vreme; bileală = belilo, plivesc = pleviti) i sl.,
to ne mora biti srpskohrvatsko ... a nije ni inaţe presudno.” 87
Jednom reţju, kaţe Popoviš „u Dakiji su u prvo vreme bili
nastanjeni preci današnjih Makedonaca i Bugara, sem, verovatno,
sasvim na zapadu, gde je moralo biti Srba; ali na Balkanu (u
današnjem Šopluku) Rumuni su bili svakako na zapadu u kontaktu sa
Srbima, a na istoku sa Bugarima.” 88
Navedeni toponomastiţki primeri i apelativi veoma su
dragoceni, ali ne mogu da „pripada(ju) najstarijem sloju”, tj. vremenu
pojave Bugara i Slovena u Dakiji a da Rumuna nije bilo. Moguše je
prihvatiti da je Bugara i makedonskih Slovena bilo u „najstarijem
sloju” (VVI veku) na prostoru Dakije, ali Bugari su bili poslovenjeni
tek u IX veku. Zbog toga je teško prihvatiti mišljenje Popoviša da
„slovenska toponomastika u Dakiji nosi makedonsko-bugarski
karakter”. Bugari su u to vreme, na kojem god prostoru bili, govorili
starobugarskim jezikom, tj. nisu govorili jezikom makedonskih
Slovena koji se pominju u Makedoniji još u vreme velike slovenskoavarske
opsade Soluna 586. godine. Oni se u vreme Konstansa II (658.
god.) i kasnije (677. god.) pominju pod imenom Droguvita,
Velegezita, Sagudata, Vajunita, Verzita, Rinhina i Strimonaca, u
85 I. Popoviš, op.cit., 68.
86 I. Popoviš, op.cit., 68.
87 I. Popoviš, op.cit., 68.
88 I. Popoviš, op.cit., 6869.