Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

316 Slavoljub Gacović
priţeššivali koprivom i raskopavali vampire. Još 1838. godine poslao
je episkop Dositej (18341854) 993 na epitimiju 994 ţak protu
negotinskog (srpskog porekla – S. G.) i jereja Jona Matejića iz
Radujevca (rumunskog porekla – S. G.) zato što su dopustili da seljaci
raskopaju ’mrtvo telo koje su za vampira proglasili’.” 995 Dakle,
vampire su raskopavali parosi i srpskog i rumunskog porekla, ali se
crkve grade radi rŤavih društvenih obiţaja i praznoverica – kako kaţe
Stojanţeviš – najpre u naseljima s rumunskim (vlaškim)
stanovništvom. Naţalost, spaljivanje veštice u Knjaţevcu 1813.
godine koje je sproveo Antonije Pljakiš, vojvoda u Prvom srpskom
ustanku i zet KaraŤorŤev, u vreme KaraŤorŤevog boravka u
996
Vraţogrncu (1. avgusta), nije bilo vredno spomena u
Stojanţeviševom delu.
ĐorŤeviš u svom ţlanku iz 1919. godine Istina u pogledu
Rumuna u Srbiji kaţe da „kada je Srbija povratila slobodu, Crkva
993 Dositej Novakoviš (oko 1774 1854) bio je srpski duhovnik i episkop
timoĉki od 1834. do 1854. Rodio se u selu Dabnici kod Prilepa oko 1774. Kao mladiš
boravio je u manastiru Treskavcu kod Prilepa. Ubrzo odlazi na Svetu goru u Manastir
Zograf gde prima monaštvo. Tu biva rukopoloţen za jeroŤakona, a zatim i za
jeromonaha. Sa Svete gore odlazi u Pirot, a zatim i u Niš, gde ga tadašnji episkop
Meletije postavlja za svog protosinŤela. Posle ubistva episkopa Meletija 31. maja
1821. godine od strane Turaka koji su zbog Grţkog ustanka zatvarali i ubijali
pravoslavno sveštenstvo, Dositej uspeva da prebegne za Srbiju gde ga knez Miloš
Obrenoviš prima i daje mu duţnost starešine manastira Svete Petke, a potom i
manastira Gornjaka. Nešto kasnije je unapreŤen u ţin arhimandrita. Kada je 1833.
osloboĎena Timočka Krajina, i pripojena Kneţevini Srbiji knez Miloš i mitropolit
beogradski Petar odlučuju da obrazuju Timočku eparhiju. Mitropolit Petar je u
dogovoru sa ostala dva srbijanska episkopa, uţičkim Nikiforom i šabačkim
Gerasimom, predloţio tri arhimandrita od kojih je jedan bio Dositej. Godine 1834.
nakon izbora rukopoloţen je za episkopa timočkog. Od 1846. je bio poţasni ţlan
Društva srpske slovesnosti. Episkop Dositej je upravljao Timoţkom eparhijom 20
godina. Umro je 2. aprila 1854. godine u Negotinu. Njegov grob se nalazi u kripti
stare negotinske crkve.
994 Epitimija je kazna kojom više crkvene vlasti kaţnjavaju neko svešteno lice za
uţinjenu krivicu.
995 Spomenica Timočke eparhije. Priredio Milan Cvetinţanin, Sremski Karlovci
1934, 56.
996 Rad. N. Kazimiroviš, Tajanstvene pojave u našem narodu, Beograd 1940, 72;
Svetislav Prvanoviš, Timočki zapisi (iz narodnog ţivota, verovanja i predanja),
Zajeţar, Novinska ustanova „Timok”, 1964, 4748.