Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 285
uţiteljskim zanatom, pošto „ne moţe onako teţno i jasno iskazivati
svoje misli na srpskom jeziku, veš iskljuţivo na vlaškom” i da je zato
delovoŤi Micišu bilo preko „potrebno da G. Ministar Unutrašnjih dela
izda … uverenje da je vlaški jezik ravan srpskom, da onaj koji ne ume
beknuti srpski bude ravan Uţiţaninu i prirodno da posle toga moţe u
školi nastava otpočeti na vlaškom jeziku kao što se u sudnici vrši
suŤenje.”
Pismo paroha rudnoglavskog Jordana Miletiša bremenito je
faktografijom koja ne samo da optuţuje Miciša za novţane
malverzacije veš ukazuje i na celokupno srpsko društvo duboko
naţeto nemoralom i koruptivnim radnjama u vreme kada Srbija krvari
u balkanskim ratovima. Ukazuje na pojedince meŤu Rumunima
(Vlasima) koji su tada bili, kao što su i sada, kadri „trgovati” etniţkim
i nacionalnim identitetom radi koristi i dobijanja drţavnih sluţbi.
Kamo sreše da sadašnji etniţki i drugi konvertiti nisu slika i prilika
tadašnjih, ali, obrni-okreni, izgleda da ni po ţemu ne zaostaju za
ondašnjima jer su se na „demokratski” nedozvoljen naţin okupili
unutar i oko Nacionalnog saveta Vlaha 2010 i 2014. godine. Oni se uz
to ništa bolje ne ponašaju od onih s poţetka prošloga veka (1913) i
obraza nemaju zarad povlastica i javnih funkcija kojima su potkupljeni
od ionako potkupljive i korumpirane drţavne vlasti.
Mišljenje drţavnih vlasti o Rumunima (Vlasima) istoţne Srbije
kao o porumunjenim (povlašenim) Srbima nije promenjeno ni u vreme
Drugog svetskog rata. U izveštaju Rumunska propaganda u Istočnoj
Srbiji iz 1941. godine, koji se ţuva u arhivu Vojnoistorijskog instituta
u Beogradu, saznajemo kako su u „pojedinim selima (Ranovcu i
Kladurovu) pronaŤeni rumunski bukvari i ţitanke, a u mnogim
kušama na vidnim mestima istaknute su slike rumunskog Kralja i
Maršala Antoneska.” 919 Kako bi se „ova rumunska propaganda u
Istoţnoj Srbiji” suzbila, naloţeno je rasturanje raznih „brošura o
nacionalitetu, istoriji i t. sl., i to po mogušstvu, na tamošnjem
dijalektu, odnosno jeziku (vlaškom), zatim, upušivanjem oprobanih
propagatora i govornika, koji še taj narod izvesti iz zablude ’da je
919 Arhiv V. I. Instituta, reg. br. 75/1-1, kut. 21, u: Izveštaji i naredbe komesarske
uprave i Nedićeve vlade za Okrug Zaječarski: 19411942. godina (= Izveštaji i
naredbe), priredio Boţidar Blagojeviš, Negotin – Zajeţar, Istorijski arhiv – Istorijski
arhiv Timoţke krajine, 2006, 163.