Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

298 Slavoljub Gacović
nauka, 950 i Dragana Andrejeviša, ţlana Nacionalnog saveta Vlaha,
publiciste (?) i istoriţara umetnosti (?), 951 u poţarevaţkom nedeljniku
950 Reč naroda, God. LXX, br. 3382 (utorak 18. avgust 2015), str. 10. Gordan
Bojkoviš navodi „da je sam izraz ’vlah’ vremenom izgubio svaki nacionalni prizvuk i
do 12. veka postao, pre svega, pravni status i zanimanje, kojim su se bavili poglavito
Srbi... O tome svedoţe i teritorije koje su u srednjem veku ponele ime vlaha” i onda
nabraja i poistovešuje naziv „Stari Vlah ... u srcu srednjovekovne Srbije; ...
vojvodstvo Vlaška, današnja juţna Rumunija; ili Velika Vlaška, kako su ... Srbi
nazivali prostranu Tesalijsku ravnicu u današnjoj Grţkoj.” Bojkoviš oţigledno deli
mišljenje svojih uţitelja da su srednjovekovni Vlasi Balkana bili samo socijalna
kategorija, tj. stoţari srpskoga porekla; naţalost, geografski naziv Starih Vlah ne
povezuje s geografskim nazivom Romanija, ali ga povezuje s nazivom
srednjovekovne Vlaške u kojoj su ţiveli Rumuni (Vlasi), ako se ne varam, ili je
moţda i taj naziv u vezi s vlasima koji su socijalna kategorija srpskoga porekla;
Bojkoviš nije na per-tu ni sa bogatom literaturom o tesalijskim Vlasima, ţiju su
teritoriju Grci nazvali Megale Vlahia (Velika Vlaška), a ţiji preci još uvek ţive u
Grţkoj, ali i u Makedoniji, Albaniji i Bugarskoj, danas poznati kao Aromuni itd., itd.
Bojkoviš je u ovom ţlanku pokazao samo svoje veliko neznanje o Vlasima
srednjovekovnog razdoblja i ništa više. O stanovništvu „koje se danas naziva Vlasima
na prostoru istoţne Srbije” on zna samo da ono „u vešem broju stiţe iz Vojvodstva
Vlaške (danas juţna Rumunija), od 1735. godine i Druge seobe Srba pod Arsenijem
IV Šakabendom”. On ne zna da se srednjovekovna Vlaška prostirala na teritoriji
današnje Oltenije u Rumuniji pa je zato u dva navrata naziva juţna Rumunija. On ne
zna ništa o rumunskom jeziku Rumuna (Vlaha) sa prostora istoţne Srbije koji se
pominje u izvoru iz 1404. godine. On je samo naveo geografa i etnologa Vladimira
Kariša koji je pisao o tim doseljenicima, ali „Kao što to obiţno biva kad se
stanovništvo meša, neke srpske porodice su se romanizovale (ne sme reši
rumunizovale – S. G.), neke vlaške (makar da su romanske, ako ne sme reši rumunske
– S. G.) su se srbizovale i nastala je ona mešavina stanovništva koja se i danas moţe
naši na prostoru Kuţaja, Homolja, Zviţda, Stiga, Timoţke krajine”, aludirajuši ovim
da su Vlasi mešanci, tj. nisu plemenita roda ili, što bi se reklo, nemaju pedigre
nebeskog naroda.
951 Reč naroda, God. LXX, br. 3382 (utorak 18. avgust 2015), str. 11. Drugi autor
na navedenom projektu, Dragan Andrejeviš, idejni tvorac teorije autohtonosti, koji
piše da su Vlasi „autohtoni narod (u odnosu na Rumune – S. G.) koji je nastao na
teritoriji cele Srbije, delu Bugarske, Makedonije, Albanije i Grţke” i da navodno „Car
Konstantin Sedmi Porfirogenit ... kaţe da u Vizantiji ţive Rhomajoni (koji govore
grţki) i Romanjoni (dobro je da nisu Kromanjoni – S. G.) ili Rumilji-Ruminji koji
govore latinskim jezikom”, pa na osnovu toga on donosi sledeše zakljuţke:
„Vizantijsko carstvo koje se nazivalo i Romanija i Rumelija, a njeni stanovnici
govornici latinskog narodnog jezika Rumilji/Rumini, jasno ukazuje na današnji naziv
Vlaha na svom vlaškom – Rumînj”. Moram reši da je Vizantija u pisanim izvorima
uvek Romania, a da je Rumelija, bolje reši Rumelijski beglerbegluk sa sedištem u
Sofiji postojao u vreme turske vlasti. I u jednom i u drugom sluţaju Rimljana odavna