Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

254 Slavoljub Gacović
(Vlasi) „izranije” ţiveli na teritoriji (Negotinske i Poreţke Krajine) na
kojoj ţive i u vreme objavljivanja njegove knjige (1950). Zatim
poimence nabraja 17 naselja koja su 1735. bila kompletno rumunska
(vlaška), od kojih su dva, Kruševica i Kučajna, 1950. bila kompletno
posrbljena. Poimence navodi 12 naselja koja su 1735. godine bila
mešovita, srpsko-vlaška, od kojih je 1950. deset, Biskuplje, Zatonja,
Zelenike, Kalište, Kisiljevo, Kličevac, Kusić, Marijana (danas
toponim), Mišljenovac i Srednjevo, bilo kompletno posrbljeno, osim
Jastrebice (danas Jastrebina, zaselak Topolnice), koje je kompletno
povlašeno/rumunizovano. Takva saznanja samo govore u prilog
posrbljavanju i opštoj asimilaciji Rumuna (Vlaha) istoţne Srbije, a ne
u prilog teoriji o sveopštem povlašavanju Srba, bilo da su na teritoriji
Rumunije bilo na teritoriji Srbije.
O posrbljavanju i asimilaciji Rumuna (Vlaha) istoţne Srbije
moţe se nešto reši i na osnovu popisa iz 1850. godine. Draškiš kaţe
da „Prema navedenim podacima 1850. godine u samom Smederevu je
govorilo vlaški 50 kuša sa 250 duša; u selu Kuliču govorilo je vlaški
54 kuše sa 273 duše; u Radincu 25 kuša sa 188 duša; u Lipi 50 kuša sa
293 duše itd. Iz ovog izlazi da je u Kuliţu u to doba govorilo vlaški
celokupno stanovništvo; u Radincu 1/3; u Lipi ¼. Dr Drobnjakoviš je
zapazio taj proces etniţkog mešanja i stapanja, pa navodi da su se
vremenom ovi timočko-braničevski doseljenici vlaškog govora
potpuno pretopili u Srbe.” 857 Ako šemo ni po babu ni po striţevima,
„timočko-braničevski doseljenici vlaškog govora” su zapravo tzv.
vidinski i braničevski Vlasi (Rumuni) spomenuti u turskim popisnim
defterima i u turskim zakonima još u XVXVI veku, a njihov
asmilacioni proces u Srbe (i Bugare – S. G.) još uvek traje, i to ne
zbog loše asimilacione politike srpskih i bugarskih vlasti, veš zbog
ţestih doseljavanja novog rumunskog stanovništva iz supkarpatskog
podneblja današnje Rumunije.
U oblasti Lepenice, po istraţivanjima Radivojeviša, na drugo
mesto po jaţini dolaze stanovnici iz timoţke oblasti, Crne Reke i
Negotinske Krajine (228 porodica sa 1633 kuše). Pregledajuši sela iz
kojih su došli, jasno je da je pored srpskog u znatnoj meri tokom XIX
veka pridošlo i vlaško stanovništvo. Danas se ovo stanovništvo
857 Miroslav Draškiš, Narodna kultura, 1970, 91.