Slavoljub Gacović POREKLO I POSTOJBINA RUMUNA (VLAHA)

Od povlašenih Srba do vlaškog jezika 341
ţiteljima Radujevca da je zemlja na kojoj se nalaze oduvek bila
srpska, ne znam, moguše je da su i to hteli reši, meŤutim, znam da je
to uticalo na devastaciju njihove svesti o etniţkoj i nacionalnoj
pripadnosti rumunskom narodu. Stali su na pola puta do potpune
asimilacije. Rumuni nisu više ono što su bili, a ni Srbi nisu postali.
Oni su – kaţu – Vlasi, koji nemaju veze sa Rumunima i zato se za
njihovu decu u školama istoţne Srbije u nastavu uvodi „vlaški jezik”.
Hoše li politiţka elita Srbije preko svojih prijatelja u Nacionalnom
savetu Vlaha uspeti u svojim namerama ili še u Srbiji napokon
prevladati razum, ostaje da vidimo u vremenu koje predstoji.
Vuk Nedeljkoviš takoŤe piše da „Crkva Vaznesenja
Gospodnjeg u Jasenici predstavlja hram koji po svojoj arhitektonskoj
koncepciji i likovnom programu ikonostasa, pored svoje primarne
bogosluţbene funkcije, predstavlja primer vizuelnog uobličavanja
srpske nacionalne ideje u crkvenoj umetnosti na području Timočke
eparhije pred kraj XIX veka.” 1060 Uobliţavanje srpske nacionalne ideje
u crkvenoj umetnosti Timoţke eparhije krajem XIX veka zapravo je
potiranje rumunske nacionalne svesti rumunskog stanovništva istoţne
Srbije ţije rezultate danas vidimo na popisima.
Nedeljkoviš kaţe da je „Program nacionalnih svetitelja ... u
crkvenoj umetnosti Timočke eparhije bio uobičajen u vreme episkopa
Melentija, a njegov uzor pronalazimo u Sabornoj srkvi Negotina, u
ţijem oslikavanju je ... uţestvovao i Milisav Markoviš. On je u
Jasenici prikazao četiri srpska srednjovekovna vladara” (Stefan
Prvovenţani, Simeon Nemanja, Stefan Deţanski i knez Lazar u
viteškom odelu), a da se „Isticanjem nacionalnih svetitelja delovalo ...
na formiranje i odrţavanje srpske nacionalne svesti u Timočkoj
eparhiji i suzbijanju vlaškog uticaja na ovoj teritoriji.” 1061 Ovome se
doista nema šta dodati ili oduzeti. Cilj je bio formirati i odrţavati
srpsku nacionalnu svest meŤu Rumunima (Vlasima) i istovremeno
suzbijati rumunsku svest u ţemu se dosta uspelo i ţiji su rezultati
danas vidljivi.
1060 Vuk Nedeljkoviš, Crkva Vaznesenja gospodnjeg u Jasenici, u: Sakralna
topografja Negotinske Krajine, priredio Nenad Makuljeviš, Negotin 2012, 90.
1061 Vuk Nedeljkoviš, Crkva Vaznesenja gospodnjeg u Jasenici, u: Sakralna
topografja Negotinske Krajine, priredio Nenad Makuljeviš, Negotin 2012, 8788.